(1909-70)
pisarz hist., publicysta, eseista; od 1944 redaktor konspiracyjnego pisma "Pobudka", wlatach 1945-48 współpracownik "Tygodnika Powszechnego" i"Słowa"; od 1950 współpracował z"Po prostu", "Kulturą" i"Nową Kulturą". W1968 należał do grupy protestujących przeciwko polityce ówczesnej władzy oraz prowokacyjnemu zdjęciu zafisza słynnej inscenizacji Dziadów. Zakaz publikacji inagonka polit. zaważyły na twórczości iżyciu pisarza. Przed wojną ogłosił kilka rozpraw historycznych. Po wojnie ważniejsze pozycje to m.in. eseje ireportaże: Wisła pożegna zaścianek (1951), Świt słowiańskiego jutra (1952), Archeologia na wyrywki (1956), Trzej kronikarze, Dwie drogi, Myśli odawnej Polsce (1960), Ostatnia zrodu (1965), Słowiański świt (1985), Rozważania owojnie domowej (1986). Głównym dziełem J. jest wielotomowy esej, synteza dziejów państwowości do 1795, wktórego skład wchodzą: Polska Piastów (1960), Polska Jagiellonów (1963), Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967-72). Wobszarze twórczości hist. autor porusza się zpasją iswobodą, prezentując oryginalność sformułowań iskojarzeń. Historię pojmuje personalistycznie poprzez uwikłanie jednostek wdzieje ludzkości, ukazuje ich odwagę imądrość, ale także głupotę lub słabość. Wizje historyczne J., choć przysporzyły mu czytelników, wywoływały spory wśrodowisku historyków.
- Jasienica Paweł, właśc. Leon Lech Beynar, (1909-70)
- JASIENICA, Paweł, właśc. Leon...
- PAWEŁ, Pochodzenia łacińskiego,...