(franc. cabaret = szynk, gospoda)
miejsce spotkań iwymiany myśli artystów ipisarzy. WXVIIIw. funkcję tę pełniły salony, które traciły swe znaczenie, ażycie towarzyskie przenosiło się do kawiarni lit., kawiarni koncertujących (caf chantant) oraz k. K. był ulubionym miejscem twórczości m.in. Ch. Baudelaire’a i H. Toulouse-Lautreca. Początki współcz. k. wiążą się paryskim Klubem Hydropatów, zał. w1878. Pierwszym był paryski "Le Chat Noir" (Czarny Kot, zał. 1881); kolejne to berliński "Bunkes Theater" (zał. 1901-2), monachijski "Elf Scharfrichter", wiedeński "Nachtlicht". WEuropie cieszyła się popularnością twórczość kabaretowa artystów ros. - np. Wertyńskiego. Szczególne znaczenie zyskały k.a. - miejsce spotkań awangardy, jak powstały w1916 wZurychu "Cabaret Voltaire". K.pełnił funkcję klubu dyskusyjnego, galerii, wydawnictwa, teatru. Takim miejscem był też zuryski "Caf Odeon", miejsce spotkań bohemy, filozofów iadeptów kabały. WPolsce początek k.dała cyganeria zkręgu S. Przybyszewskiego spotykająca się od 1899 r. wkawiarni "Paon". Pierwszym k. środowiska intelektualno-artystycznego był "Zielony Balonik" działający wlatach 1905-12 wKrakowie, w"Cukierni Lwowskiej" J.A. Michalika, zwanej później "Jamą Michalikową". Do najlepszych międzywojennych k. Warszawy zwłasnym programem artystycznym należały "Momus", "Czarny Kot", "Qui pro Quo", później "Perskie Oko", "Morskie Oko". K. międzywojenne zmieniły artystyczne oblicze, działały k. estradowe oraz k. autorskie np. w1918 założono kawiarnię poetów "Pod Pikadorem", której twórcami byli późniejsi skamandryci: T. Raabe, J. Lechoń, J. Tuwim, A. Słonimski, dołączyli J. Iwaszkiewicz, K. Wierzyński - było to także miejsce spotkań iwystępów futurystów. Proponowano publiczności codziennie lirykę, lit. parodie, dowcip sytuacyjny. WKrakowie w1933 powstał dadaistyczny teatrzyk "Cricot" (nawiązujący do Cabaret Voltaire). "Siedem Kotów" (1946-47) było k. autorskim K.I. Gałczyńskiego (Teatrzyk Zielona Gęś). K. studenckie to przede wszystkim warszawski STS, gdański "Bim-Bom" Teatr Metaforyki iInscenizacji, krakowska "Piwnica pod Baranami". K. "Lopek", "Dymek zpapierosa", "Dudek" nawiązywały do stylu k. międzywojennego. Nowy typ stworzyli J.Przybora iJ. Wasowski w "Kabarecie Starszych Panów". W1968 powstał k. J.Pietrzaka iJ. Kofty "Pod Egidą" dając początek k. politycznemu. Wspólną cechą k. lat 70. były groteska, pure nonsens, absurdalny humor, drwina, rodzaj liryzmu.
- KABARET, powstały we Francji...
- kabaret literacki, zapoczątkowany w modernizmie,...
- balonik, „ocena niedostateczna;...