styl warchitekturze obejmujący lata 1770-1830; już ok. 1789 r. na francuskich salonach barok uważany był za styl bez smaku, aod ok. 1800 r. to mieszczaństwo staje się nowym protektorem kultury. Od czasów renesansu istniał zawsze styl klasycyzujący, który odwoływał się do architektonicznych reguł antyku, we Francji warchitekturze rezydencjonalnej istnieje silny nurt zwany "klasyką", wAnglii klasycyzm był przygotowany XVII w. przez palladianizm. Wykłady J.J. Winckelmanna Myśli onaśladowaniu dzieł greckich wmalarstwie irzeźbie (1755) określały nowy ideał piękna "archeologicznego klasycyzmu"; teoretycy rewolucji franc. dotychczasowy styl ancien rgime’u uznają za perwersyjny, arzymski wzór architektury za zgodny zideałem nowego człowieka; Napoleon dostrzegał wklasycystycznej sztuce państwowej godną reprezentację Cesarstwa. Architektura klasycystyczna nawiązuje do gr. lub rzym. fasady świątyni ztrójkątnym przyczółkiem ikolumnowym portykiem. Pilastry igzymsy są jedynym elementem dzielącym blokową bryłę budynku, porządki architektoniczne są uwarunkowane względami konstrukcyjnymi - dźwigają belkowania. Dekorację stanowią girlandy, urny, rozety, klasyczne palmety imeandry, perełkowania oraz kimationy. Najbardziej charakterystyczna jest klasycystyczna urbanistyka tworząca szeroko zakrojone przejrzyste osie zich symetrią iwyznaczaniem dominant, np. Karlsruhe, Monachium, Turyn - Grand Madre di Dio; Petersburg - sobór Matki Boskiej Kazańskiej; Paryż - Panteon, dawny kościół Ste Genevive; Warszawa - kościół ewangelicko-augsburski; Wilno - katedra; Berlin - teatr; Paryż - Rue des Colonnes.
- KLASYCYZM W SZTUCE, kierunek rozwijający...
- rokoko, (franc. rococo )