opieka nad artystami, nad sztuką, sprawowana przez protektorów sztuki indywidualnych (fundatorów, miłośników, kolekcjonerów marszandów) lub instytucjonalnych; również finansujących sztukę. Nazwa pochodzi od Caiusa Cilniusa Maecenasa (I w. p.n.e.), arystokraty rzym., przyjaciela idoradcy Oktawiana Augusta, protektora artystów, zwł. poetów, pisarzy iuczonych, który stał się synonimem patrona sztuki, choć forma m. była znana już wstarożytnej Grecji m.in. za Peryklesa wAtenach. Rozkwit m. nastąpił wokresie renesansu we Włoszech (m. papieski, książęcy, republik), przyczyniał się do rozwoju sztuki, ale dawał też splendor mecenasom. Słynnymi mecenasami były rody Medyceuszów we Florencji, Sforzów wMediolanie, papież Juliusz II, Leon X wRzymie oraz m. Republiki Weneckiej. WPolsce zapoczątkowany przez ostatnich Jagiellonów, stosowany również przez magnackie rody, m.in. Zamoyskich, Branickich, Czartoryskich, Firlejów, rozwinięty przez Władysława IV Wazę, Jana III Sobieskiego. Jednym znajwiększych polskich mecenasów sztuki inauki był Stanisław August Poniatowski; m. sprawowały też miasta, np. Gdańsk. WXIX w. przekształcił się wm. towarzystw naukowych iartystycznych (np. Zachęta). Po II wojnie rolę tę przejęło państwo, aobecnie różnego rodzaju instytucje (np. banki, fundacje, organizacje).
mecenat
Słownik języka polskiego