(1475-1564)
wł. rzeźbiarz, architekt, malarz ipoeta, jeden znajwszechstronniejszych artystów renesansu inajwiększych artystów whistorii sztuki. Malarstwo poznawał uG. Ghirlandaia, rzeźbę uBertolda (ucznia Donatella), kustosza antycznych rzeźb wOgrodach Medycejskich Św. Marka. Wlatach 1490-92 przebywał na dworze Lorenza de Medici we Florencji, gdzie poznał środowisko humanistów (m.in. M. Ficina iPico della Mirandola). Przebywał też wRzymie realizując zamówienia kolejnych papieży. Już we wczesnych płaskorzeźbach, przełamując styl wczesnego renesansu, wprowadził ruch idynamikę (np. Madonna na schodach, Walka Centaurów zLapitami). Wtedy też powstały znakomite wczesne prace Bachus, Pieta, Dawid zrealizowane wkanonie antycznej harmonii ipiękna. Zwczesnego okresu pochodzi również obraz Święta Rodzina zwany Tondo Doni oraz karton do fresku Bitwa pod Cosciną. W1505 M.A. dostał zamówienie na realizację nagrobka papieża Juliusza II wkaplicy Św. Piotra, lecz zpowodu problemów organizacyjno-finansowych prac tych nie ukończył, arzeźby do tego nagrobka, m.in. Mojżesz, zostały ustawione na grobie Juliusza II wkościele San Pietro in Vincoli wRzymie. Przez 4 lata samotnie pracował realizując malowidło na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wpałacu watykańskim, przedstawiające sceny biblijne od stworzenia świata do potopu, wktórych zniezwykłą iluzją iprecyzją pokazał postaci wruchu. Wlatach 1520-34 na zlecenie kardynała G. de Medici pracował nad nagrobkiem Medyceuszów wkościele San Lorenzo we Florencji, akiedy Giuliano został papieżem Klemensem VII, M.A. wybudował przedsionek biblioteki medycejskiej przy tymże kościele, wktórym zaproponował nowatorskie dynamiczne formy architektoniczne. Jedną znajwiększych prac M.A. jest fresk namalowany wKaplicy Sykstyńskiej Sąd Ostateczny, wktórym Chrystus wdramatycznym, gwałtownym geście dokonuje sądu; cała kompozycja obrazu jest podporządkowana ruchowi skomponowanemu owalnie. M.A. kontynuował też budowę bazyliki Św. Piotra wRzymie izaproponował rozwiązanie urbanistyczne Kapitolu; do najsłynniejszych prac okresu dojrzałego wtwórczości M.A. należy Pieta, którą przeznaczył na własny nagrobek, inieukończona Pieta Rondanini; pisał także opiewające miłość iśmierć sonety. Późne prace M.A. charakteryzuje dramatyczna ekspresja, kompozycja podporządkowana ekspresji ruchu, zczego czerpali liczni artyści manieryzmu ibaroku.
- Michał Anioł, właśc. Michelangelo Buonarroti, (1475-1564)
- Michał Anioł, właść. Michelangelo Buonarroti, (1475-1564)
- MICHAŁ ANIOŁ, właśc. Michelangelo...