Reklama

mitologia Słowian

współistnienie wierzeń tradycyjnych iwnoszonych, stapianie ich wjedną kulturę świadomości społ. trwa wśród narodów słowiań. od dawna (do X w.); najczytelniejsze przykłady: wianki puszczane na wodę, topienie Marzanny, wypiekanie obrzędowego kołacza na wesele, ognie rozpalane wnoc świętojańską, przywoływanie deszczu wczas posuchy, modły wznoszone do bóstw ipogańskich bogów, wśród których najważniejszy był Perkun, bóg niebios, piorunów igrzmotów. Istniały też mity ostworzeniu izachowaniu ładu świata (wątek oceaniczny wód prabytu, nurkowanie diabła na dno morza). Słowiań. bogowie: Światowid, Świętowid, Rujewit, Jarowit-Jaryło, pełnili funkcję "obrazów ojca" - archetypu przywódcy plemienia, rodziny, zapewniając dobrobyt wspólnoty rodowej; Weles - bóg magii, przysięgi izaświatów; bóstwa bliskoznaczne: Trzygłów (szczeciński) oraz słoneczne iogniowe: Swaróg, Swarożyc, Radogost, Dadźbóg - zapewniały płodność sił przyrody wsłużbie człowiekowi. Typowe obrzędy domowe wśród narodów słowiań.: modlitwy, stawianie ołtarzy ofiarnych, rzeźb sakralnych, kamiennych słupów (np. wStrzelnie przed kościołem Św. Trójcy); wiara wduszki leśne: wilkołaki, boginki leśne, dziewanny, dziki; cykliczny obrzęd Kupały wnoc świętojańską: styk przesilenia nocy zdniem witano wieńcami plecionymi zziół ikwiatów, przy ognisku, wkorowodzie tanecznym. Duchy domowe przyjazne, pożyteczne przebywały przy piecu, ognisku, wkącie, na strychu, także wzagrodzie; duchy rodzinne "duszyczki", "bożęta domowe". Słowianie czcili też święte gaje, drzewa ze wzgórzami (Ślęza, Łysiec wGórach Świętokrzyskich). Nawrót do m.S. pojawił się wkulturze romantycznej (Z. Dołęga-Chodakowski), gdy wyłowiono ze Zbrucza na Kresach posąg Światowida (1848). Niemniej J. Lelewel wartykule Cześć bałwochwalna Słowian iPolski (1857) oraz A. Brckner (Mitologia Słowian, Mitologia Polski, 1924) zadali cios romantycznemu pojmowaniu m.S. Kulturowe dziedzictwo m.S. zapisane wtradycji ustnej, wopowieściach mitycznych, legendach, podaniach, baśniach, niezwykłych skojarzeniach poetyckich oddziałuje na przeżycia ipoznanie człowieka. M.S. jest przedmiotem zainteresowania archeologów, etnografów, etnologów.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama