ważna inspiracja lit. europ., ujawnia się wformie odwołań do mitologii, czerpie zniej wątki, motywy, postacie, na jego podstawie kształtują się nowe gatunki (np. epos powstał jako zapis mitu, tragedia wykształciła się zdionizyjskich obrzędów rel.). Wypowiedź lit. przekształca często m. pierwotny, porządkuje go, racjonalizuje, interpretuje, często nawet polemicznie. M. ilit. łączy myślenie oświecie jako ocałości, szukanie podstawowego sensu życia człowieka pozwalając mu włączyć się wuniwersalny rytm kosmosu, jest też syntezą metaforyczności. Historia lit. jest więc świadectwem myślenia mit., jego przekształceń przez twórców różnych epok. Starożytność pozostawiła wielkie nazwiska, m.in.: Homera, Hezjoda, Pindara, tragików greckich, Owidiusza iHoracego. Średniowiecze interpretowało etycznie tradycje klasycznej mitologii m.in. wlegendach celtyckich, germańskich, wepice rycerskiej, wmitologiach słowiańskich nasycając literaturę kulturą chrześcijańską zjej bogatą mitologią zawartą wST iNT, przekazach apokryficznych. Wielką syntezą związku m. zlit. była Boska Komedia Dantego. Renesansowi twórcy, np. Szekspir, Rabelais, Kochanowski, odkryli wfolklorze, wbaśniowych ilegendarnych fabułach mit. sensy (np. karnawałowa wizja śmierci czy wielcy bohaterowie). Wielkie postacie lit.: Hamlet, Don Kichot, Don Juan, jako symbole wymiaru ludzkiego losu zafascynowały romantyków, dla których m. stał się kategorią myślenia oświecie, sposobem poznania świata opartym na intuicji, żywą jednością poezji, filozofii ireligii. Usiłowali wyjaśnić przejawy współcz. cywilizacji wformule podobnej do m., np. potwory, wilkołaki, demony. Wiek XX wliteraturze jest wistotnym sensie "walką omit" (opinia T. Manna), świadectwem tego są powieści: Józef ijego bracia, Czarodziejska góra Manna, Wilk stepowy H. Hessego, Ulisses J. Joyce’a. Wlit. pol. m. odnajdujemy wtwórczości J. Słowackiego (który parafrazował ireinterpretował mity, kreował własne na wszystkich poziomach: od osobowego, poprzez m. onarodach słowiań., aż po genezyjskie, np. Lilla Weneda, Genezis zducha), Z. Krasińskiego wWandzie, C. Norwida, który wierzył, iż mity są odbiciem historii (Notatki omitologii, Krakus). Oryginalną syntezą kreacyjnego stosunku do m. są Dziady A. Mickiewicza, spotkanie nieba iziemi, diabłów ianiołów, życia iśmierci; również proza B. Schulza, poezja B. Leśmiana. Obecnością m. wlit. zajmują się krytyka mitograficzna isemiotyka kultury.
- motyw wliteraturze, wznaczeniu węższym...
- Narcyz, wmit. gr. czarowny młodzieniec;...
- Herakles, wmit. gr. najsławniejszy...