9 opiekunek ibogiń różnych dziedzin sztuki inauki (zob. muzy wmitologii gr.). Wiek XX wykreował kolejne dwie muzy: X - patronkę sztuki filmowej iXI - muzę telewizyjną. M.w p. wplanie podstawowym są pełnym mit. obrazem bogiń, wplanie poetyckim funkcjonują jako topos muz wliryce, wteorii musike ikoncepcji chorei, wpoetyckich próbach określenia specyfiki aktu twórczego (natchnienie, inspiracja, naśladowanie) iwynikających ztego właściwości samego dzieła. Oba te nurty rozwijają się na gruncie wiedzy antycznej, wskazują na funkcję artystyczną iintelektualną toposu od antyku do współczesności. Najstarszym tekstem wymieniającym imiona bogiń jest Teogonia Hezjoda, gdzie jedynie Kaliope jest doskonała, stoi przy narodzinach władcy, jej imię łączy się zsiostrami, które śpiewają pięknym głosem, wszystkie są niebiańskimi postaciami, dziewczęce ipowabne, rozsiewają radość iodświętność, kiedy sławią, śpiewają itańczą. M. są symbolem poezji, piękna słowa, jego wagi, uniesienia, dźwięcznej pełni, świeżości, wyrażają to, co niebiańskie wpoezji, symbol poezji jako boskiej "jedności wwielości". WAntologii Palatyńskiej odnajdujemy dwa anonimowe hellenistyczne epigramy poświęcone grupie dziewięciu muz. Natomiast uźródła eposu jako zobiektywizowanego wizerunku świata stała stworzona przez Homera pojedyncza muza winwokacji do Iliady ("Gniew, bogini, opiewaj Achilla, syna Peleusa..."), ido Odysei ("Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi zburzywszy długo błądził..."). M. jako symbole klasycznych wartości: trwałości, nieśmiertelności, piękna, prawdy, wolności, stały się wliryce europ. źródłem natchnienia, inspiracji, symbolem miejsca poety-pieśniarza, zyskały rangę uniwersalnego znaku jednoczącego różnorodne obszary ludzkiej działalności: od pojęcia mowy itanecznego rytmu poprzez koncepcję poety ipoezji. Topos muz przybierał rozmaite formy: od poważnych inwokacji weposach Homera, przez żartobliwe, parodystyczne wyzwania wpoematach dygresyjnych Słowackiego, po obecny we współcz. liryce nurt filoz. iosobisty: klasyczna muza sankcjonuje wartości zadomowione wświecie poezji, tradycji, świecie prawdy ipiękna, mądrości imiłości. M.wp. są boginiami wszechobecnymi, wszechwiedzącymi - dysponują absolutną wiedzą orzeczywistości, ofaktach iprzeszłości, podstawową ich funkcją jest oznajmianie, przypominanie, sławienie, tak jest wHymnach Pindara, wEneidzie Wergiliusza, wLuzjadach Camőesa, wRaju utraconym Miltona. M. ewokując aurę liryzmu, lirycznego patosu, bliskiego wizyjności, znalazły miejsce wliryce Keatsa, Shelleya, wpoezji metafizycznej W. Blake’a. M. są boginiami muzyki sfer, niebiańskiej melodii iharmonii.
- topika antyczna, powtarzalne tematy, motywy,...