Reklama

topika antyczna

powtarzalne tematy, motywy, obrazy, postaci, formuły poetyckie ischematy obecne wsztukach pięknych, wlit. europ., wtym pol., jako świadectwo wpływów, nawiązań, kontynuacji iodwołań do antycznej tradycji. Wykrystalizowało t.a. wkulturze zachodnioeuropejskiej "łacińskie średniowiecze". T.a. wspólna dla kręgu kultury śródziemnomorskiej jest zjawiskiem wyjątkowym za sprawą mitów, źródłem ogromnego rezerwuaru tematów hist., np. wiersz Powrót prokonsula lub esej Obrona templariuszy Z. Herberta; lit., np. mit oIkarze wpoezji współcz.: T. Różewicz, E. Bryll, K. Iłłakowiczówna, B. Maj; filoz., np. esej Marek Aureliusz J. Brodskiego, dramat Jaskinia filozofów Z. Herberta; artystycznych, np. obrazy Trzy gracje P.P. Rubensa, Upadek Ikara P. Brueghela, opera Król Edyp I. Strawińskiego, Eros iPsyche L. Różyckiego. Typowe motywy to m.in. "złoty wiek" (z Przemian Owidiusza) "ziemi miodem imlekiem płynącej", Arkadia, muzy jako opiekunki poetów, wybrańców bogów, podróż Odysa do Itaki, dzieje miłości Orfeusza do Eurydyki, jego geniuszu muzycznego, który przywrócił pol. poezji C. Norwid, wliryce niem. R.M. Rilke (Sonety do Orfeusza), wmalarstwie: Bellini, Tintoretto, Giorgione, Delacroix; fascynująca romantyków historia Prometeusza, symbolu buntu iniezależności człowieka, np. J.W. Goethego dramat Prometeusz, P.B. Shelleya dramat liryczny Prometeusz rozpętany; kompleks Edypa, proroctwo Kasandry, zemsta Orestesa, eleuzyjski mit Demeter ijej córki Kory oraz Eros iTanatos, odczytywane wMłodej Polsce jako metafora tajemnicy życia iśmierci, np. wNocy listopadowej S. Wyspiańskiego, wopowiadaniach J. Iwaszkiewicza; Horacjańskie exegi monumentum obecne wliryce renesansowej ina różne sposoby reinterpretowane we współcz. poezji; mit Dionizosa uwspółcześniony przez F. Nietzschego, odczytywany wXIX w. wperspektywie wizji dziejów oraz zadań artysty.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama