(1733-96)
poeta, historyk, tłumacz, jezuita. Od 1770 związany zdworem króla Stanisława Augusta, uczestnik obiadów czwartkowych, nadworny poeta. Wl. 1782-86 sekretarz Rady Nieustającej, zwolennik ipropagator Konstytucji 3 maja, po przystąpieniu króla do targowicy wycofał się zczynnego życia polit. Wl. 1771-77 redagował "Zabawy Przyjemne iPożyteczne", na zlecenie króla opracował Historię narodu polskiego (do r. 1386, t. 2-7: 1780-86, t. 1: 1824). Wlatach 1781-92 kierował zbieraniem materiałów do historii polskiej do 1763. Autor Historii Jana Karola Chodkiewicza (2 t., 1781) idramatów: Gwido, hrabia Blezu (ok. 1767-70) oraz Tankred (powst. 1772/73, zaginiony). Pisał także N. liryki, sielanki, bajki iepigramy, wtwórczości swojej krytykował szlachecki sarmatyzm imagnaterię, przykładem tego są m.in. satyry Wiek zepsuty (1771) czy humorystyczna oda Do bizuna (1779). Tłumaczył głównie poezję łacińską, m.in. Horacego, współczesną poezję franc., m.in. J. de La Fontaine’a, J.B. Rousseau, Woltera, także Tacyta Dzieła wszystkie (t. 1-4, 1772-83). Twórczość N. charakteryzuje różnorodność wzorów itendencji, bogaty iobrazowy język, czasem celowe łączenie małych form lit., panegiryzm, retoryczność. N. wywarł znaczny wpływ na współczesnych poetów, m.in. T.K. Węgierskiego iF. Zabłockiego.
- Naruszewicz Adam, (1733-96)
- NARUSZEWICZ, Adam (1733-1796)
- Naruszewicz Adam Stanisław, (1733-96)