(1733-96)
poeta, historyk, tłumacz, jezuita. Od 1770 r. związany z dworem króla Stanisława Augusta, uczestnik obiadów czwartkowych. W l. 1782-86 sekretarz Rady Nieustającej, zwolennik i propagator Konstytucji 3 maja, po przystąpieniu króla do targowicy wycofał się z czynnego życia polit. W l. 1771-77 redagował "Zabawy Przyjemne i Pożyteczne", na zlecenie króla opracował Historię narodu polskiego (do r. 1386, t. 2-6, 1780-86; t. 1, 1824), autor Historii Jana Karola Chodkiewicza (1781) i dramatów: Gwido, hrabia Blezu (ok. 1767- 70) oraz Tankred (powst. 1772/73, zaginiony). Pisał przede wszystkim satyry krytykując szlachecki sarmatyzm i nieodpowiedzialność magnaterii, m.in. Wiek zepsuty (1771), Chudy literat (1773), humorystyczne ody, np. Do bizuna (1779), liryki, sielanki. Tłumaczył głównie poezję łac., m.in. Horacego, także Tacyta Dzieła wszystkie (t. 1-4, 1772-83), współcz. poezję franc., m.in. J. de La Fontaine'a, J. J. Rousseau, Woltera. Twórczość N. charakteryzuje różnorodność wzorów i tendencji, bogaty i obrazowy język, czasem celowe łączenie małych form lit. Wywarł znaczny wpływ na współczesnych mu poetów, m.in. T. K. Węgierskiego i F. Zabłockiego.
- Naruszewicz Adam, (1733-96)
- NARUSZEWICZ, Adam (1733-1796)
- Naruszewicz Adam Stanisław, (1733-96)