(1875-1930)
pisarz, dramaturg, poeta, publicysta. Debiutował poematem Nad grobem Matki (1896). Wtwórczości eksponował swoje chłopskie doświadczenia życiowe, przedstawiał konflikty wiejskie oraz nędzę izacofanie ówczesnej wsi podgórskiej. Realia wiejskie opisywał zetnograficzną dokładnością, obyczaje iobrzędy zapisując językiem stylizowanym gwarą. Beznadziejności chłopskiego bytowania przeciwstawiał postacie działających idealistów-marzycieli. Wsposobie obrazowania bliski naturalizmowi, skłaniał się zczasem ku modernizmowi isymbolizmowi. Autor zbiorów nowel: m.in. Nowele (1898), Nad urwiskiem (1900), Herkules nowożytny iinne wesołe rzeczy (1905), Wesele Prometeusza (1920), oraz powieści: m.in. Komornicy (1900), Wroztokach (1903), Pomór (1910), Drzewiej (1912). Powieściowa epopeja obuncie 1651 r. to Kostka Napierski (1925). O. jest autorem dramatów, m.in. Wina ikara (1905), Franek Rakoczy (1908), oraz liryków Ztej smutnej ziemi (1903), Zmartwej roztoki (1912). Pieśń obuncie to utwór orewolucji 1905, natomiast groźbę wojny O. ukazał wreportażu zczasów legionowych Drogą czwartaków (1916). Znaczącą pozycją ostatniego okresu twórczości O. są Listy ze wsi (t. 1-2, 1925-27), publicystyka przeplatana gawędą izbeletryzowanym reportażem, nacechowana dokładnością obserwacji idowcipem.
- Orkan Władysław, właśc. Franciszek Smreczyński, (1875-1930)
- ORKAN, Władysław, właśc.(...)