(gr. para = wbrew, przeciw, mimo, "obok pieśni")
odmiana stylizacji, utwór, który (obok pastiszu, trawestacji, groteski, burleski) naśladuje styl, słownictwo, poetykę pierwowzoru, cechy biografii wcelach komicznego przejaskrawienia lub ujęcia satyrycznego, karykaturalnego, np. wiersz J. Tuwima Jak Bolesław Leśmian napisałby wierszyk "Wlazł kotek na płotek" parodiuje styl autora, zagęszcza go dziwacznymi neologizmami zróżnych tekstów Leśmiana. P.realizowano na różne sposoby: przez tytuł, charakterystyczny dobór środków jęz. istylist., temat. Terminem p. określano iczynność parodiowania utworu lit., ijej rezultat, czyli tekst parodystyczny. Wantycznej literaturze była nim Batrachomachia (wojna żab zmyszami), parodia homeryckiego eposu bohaterskiego; wwiekach średnich p. nie funkcjonowała; wrenesansie jej mistrzami byli m.in. F. Rabelais, M. Cervantes; wbaroku J.C.Scaliger (w Poetyce) zdefiniował p.jako "grę słów", "pieśń na opak"; klasycyzm obfitował wteksty p. teatralnych ioperowych, celem parodysty mogła być treść, forma utworu, język bohaterów: tak wp. eposu heroicznego, Monachomachii I. Krasickiego. Przykładem p. romantycznej jest Darczanka (parodia Woltera) A.Mickiewicza. Aktywność p. zaznacza się wlit. szczególnie wokresach kryzysu doktryn światopoglądowych iartystycznych, wokresie przejściowym, wczasie walki pokoleń, np. romantyczną "modę" na balladę wykpili E. Słowacki iA.E. Odyniec, dopisując epilog Nie wiadomo co, czyli Romantyczność; p.uprawiali romantycy, np. A. Mickiewicz wPanu Tadeuszu (ks. XI) parodiuje styl wiersza J.Baki. Współczesną p. jako odmianą stylizacji jęz. ostatusie kategorii estetycznej posługiwali się m.in. poeci J. Tuwim, A. Słonimski, K.I. Gałczyński (autor parodii Mickiewiczowskiej ballady Lilie albo Kwiatki prohibicyjne. Ballada ostrzegawcza), M. Białoszewski; prozaicy: S. Mrożek (Słoń, Wesele wAtomicach), W. Gombrowicz (Ferdydurke iTrans-Atlantyk), A.M. Swinarski (Parodie), M. Samozwaniec (Na ustach grzechu). Funkcje p. współcz.: ludyczna (wkabarecie), satyryczna, krytyczna (forma polemiki lit.), "konstruktywna" - termin M. Głowińskiego (jako mechanizm słowotwórczy, np. wpowieściach S.Lema), intertekstualna (wskazująca na sposób imiejsce zakorzenienia dzieła wtradycji lit., np. Duchy poetów podsłuchane
K. Wyki); jako odmiana jęz. ogólnego
( socjolektu), np. stylu propagandy polit., ( nowomowy), przemówień osób publicznych ijęz. dziennikarskiego.