lit. fantastycznonaukowa, proza fabularna, w której świat przedstawiony umieszczony jest w czasie przyszłym, w bliżej nieokreślonej przestrzeni, w warunkach niepodobnych do naszych warunków życia; projekcja wyobraźni autora, oparta na prognozach współczesnych badań nauk. i rozwoju różnych dyscyplin wiedzy: techniki, nauki, masowej komunikacji. Najczęściej przedstawia zmagania człowieka z wyprodukowanymi przez niego maszynami lub z przedstawicielami innych kultur i innych planet; gatunek sięga XIX w., powieści J. Verne’a, m.in. Pięć tygodni w balonie, Podróż do środka Ziemi, Z Ziemi na Księżyc, Dokoła Księżyca i Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi, opisujących apoteozę cywilizacji technicznej oraz heroizm odkrywców i wynalazców. Duży wpływ na Verne’a miała twórczość E.A. Poe, który dostarczył p.s.f. wiele inspiracji: zainteresowanie naukami przyrodniczymi, parapsychologią, mesmeryzmem. W XX w. p.s.f. rozwinęła się dynamicznie stając się nurtem lit. popularnej, m.in. w powieściach Wyspa doktora Moreau o manipulacji genetycznej, Niewidzialny człowiek o eksperymentach biochemicznych, Wojna światów, Pierwsi ludzie na Księżycu o patologii władzy oraz Wehikuł czasu H.G. Wellsa, stawiając tezę, że ruch do przodu i wstecz możliwy jest w przestrzeni i w czasie. Tradycję polskiej s.f. stworzył J. Żuławski, autor m.in. Na srebrnym globie, Zwycięzca, Starej ziemi, lit. antyutopii opisujących rozpad cywilizacji europ., w których pisarz wykorzystał motywy klasyczne dla gatunku: użycie broni, podróże kosmiczne, kontakt z obcą cywilizacją. Wybitnym pisarzem w poetyce p.s.f. jest S. Lem. Motywy p.s.f. są obecne od niedawna w środowiskach komputerowych i kompaktowych dysków multimedialnych jako jeden z wyróżników kultury masowej nastawionej na mało wymagającego odbiorcę.
- SCIENCE FICTION, s.f.
- powieść fantastyczna, odmiana powieści, w...
- Sapkowski Andrzej, (ur. 1948)