Reklama

reportaż

(łac. reportare = odnosić, donosić, oddać)

gat. sztuki dziennikarskiej opierający się na faktach, wyrastający ze sprawozdania dziennikarskiego odpowiadającego na pięć klasycznych pytań: "kto", "gdzie", "kiedy", "jak", "dlaczego", co go różni od fikcji lit.; pełni funkcję sprawozdawczą (autentyzm, aktualność, dynamizm) wukazywaniu zdarzeń, sytuacji, portretowaniu ludzi, zakładając osobisty stosunek reportera do przedmiotu relacji, pisany stylem ekspresyjnym. Wyróżnia się wkompozycji r.: wstęp, zawiązanie akcji, czyli prezentację zdarzenia, sytuacji, portret człowieka, zakończenie zuwagami ispostrzeżenia reportera. Występują 4 kategorie czasu: rzeczywistego zdarzenia, odtworzonego iprezentowanego, zbierania materiału przez autora iczas odbioru. Twórcą r. jako sztuki dziennikarskiej jest E.E. Kisch (1885-1948), autor Szalejącego reportera iJarmarku sensacji oraz Zapisz to, Kisch; wPolsce pionierami r. byli m.in. B. Prus, H. Sienkiewicz, S. Żeromski, K. Irzykowski; mistrzami gatunku wXX w. M. Wańkowicz, autor m.in. Szczenięcych lat, Na tropach Smętka, Westerplatte, oraz K. Pruszyński (Droga wiodła przez Narwik), A. Janta-Połczyński, po wojnie m.in.: K. Kąkolewski, J. Lovell, Z. Kozicki, H. Krall, A. Strońska, E.Berberyusz, T. Torańska, R. Kapuściński (Imperium, Szachinszach, Cesarz). Ze względu na kryterium miejsca istosowanych środków wyrazu podstawowe rodzaje to r. prasowy (np. fotoreportaż), r. radiowy (przekaz słuchowy, foniczny, np. m.in. migawka radiowa, montaż radiowy, transmisja bezpośrednia, r. problemowy ipodróżniczy, r. portretowy), r. filmowy (reporter posługuje się kamerą filmową), r. telewizyjny (autor nie tyle relacjonuje fakty lub wydarzenia, ile usiłuje odtworzyć określone procesy, mechanizmy jakichś określonych zjawisk lub sytuacji konfliktowych, stąd nazywany bywa "narzędziem" poznania prawdy, np. wreportażach E. Jaworowicz Sprawa dla reportera; audiowizualny przekaz wykorzystujący tworzywo obrazowe, mowę ludzką iróżnego rodzaju dźwięki; powstaje wkilku fazach: gromadzenie materiału dokumentacyjnego, pisanie scenariusza, wykonywanie zdjęć, montaż (w wozie transmisyjnym, wstudio), redagowanie odautorskiego komentarza,

Reklama

synchronizacja tworzywa obrazowego zdźwiękowym, np. reportaże M. Wiernikowskiej zCzeczenii ipowodzi na Dolnym Śląsku). Wg kryterium tematycznego wyróżniamy: r. podróżniczy (np. S.Auguścika Podróże na Kresy), zagraniczny, sądowy, kryminalny, interwencyjny (np. E. Cieciorko wFaktach wrocławskiej TV), wojenny (M. Wańkowicza Szkice spod Monte Cassino; J. Reeda Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem), popularnonaukowy, socjologiczny, historyczny (np. B. Wołoszańskiego Sensacje XX wieku) itp. Ze względu na formę wypowiedzi dziennikarskiej wymienia się: r.informacyjny, sprawozdawczy (chronologia wydarzeń isubiektywny sposób podania informacji), publicystyczny (posługuje się obrazem ikomentarzem odautorskim), literacki (zamieszczany najczęściej wczasopiśmie lit., jego autorem jest pisarz-beletrysta, wykorzystujący temat jako refleksję nad intelektualną, emocjonalną osobowością człowieka, swój kunszt artystyczny wyraża środkami językowo-stylistycznymi, operując różnymi typami narracji), "wielki" (story), zawierający wszystkie cechy tego gatunku.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama