(gr. ou = nie + topos = miejsce)
nazwa pochodzi od dzieła T. More’a Prawdziwie złota książeczka... onajlepszym urządzeniu republiki io nowej wyspie Utopii (1516), wktórym ukazuje on idealne, egalitarne społeczeństwo żyjące na fikcyjnej wyspie Utopia, oparte na wspólnocie dóbr ipracy; gatunek lit. dydaktycznej, prezentujący wizję idealnego społeczeństwa. Lit. realizacje u. to m.in. Rzeczpospolita Platona, Cyropedia Ksenofonta, Państwo Boże św. Augustyna, Miasto słońca T. Campanelli, Nowa Atlantyda F. Bacona, Historia Telemacha F. Fenelona, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki I. Krasickiego (1776); wXX w. W. Morrisa Utopia współczesna (1905), H.G. Wellsa Ludzie jak bogowie (1925). Wprzenośni - nieziszczalne projekty, mrzonki, nierealne pomysły, oczekiwania, nadzieje bez przyszłości. Zob. antyutopia.