(1888-1971)
prozaik, eseista, filozof kultury; rodzinnie związany zHuculszczyzną; wmiędzywojniu redaktor naczelny miesięcznika "Droga", członek PEN Clubu; po II wojnie światowej pozostał na emigracji wNiemczech iFrancji. Współpracował zparyską "Kulturą"; od 1964 żył itworzył wLozannie wSzwajcarii. Debiutował przekładem poezji W. Whitmana. Autor eseistyki, m.in.: Po stronie pamięci (Paryż 1965), Dialogi zSowietami (Londyn 1966), Tematy żydowskie (Londyn 1977), Zperspektywy podróży (Kraków 1979), Po stronie dialogu (Warszawa 1983), wktórej umiejętnie selekcjonował wspomnienia rozumiane jako teksty rejestrujące przeszłość, wspólnotę tej samej tradycji kulturowej ilit. (gr.-rzym. ibibl.), kulturę ludową stanowiącą pomost miedzy regionalizmem auniwersalizmem kultury europ. Jako filozof kultury stawał wobronie sacrum iwspólnoty europ. kultury rozumianej jako "domowa ojczyzna", tożsama zideą "ojczyzny ojczyzn". Dziełem życia V. jest huculska epopeja Na wysokiej połoninie, składająca się z: cz. IPrawda starowieku (1936); cz. II Nowe czasy, t. 1 Zwada (1970), t. 2 Listy znieba (1974); cz. III Barwinkowy wianek (1979); całość wwyd. krajowym ukazała się wlatach 1980-83. Fabularne centrum dzieła Na wysokiej połoninie, wokół którego gromadzi się bogactwo wątków, tematów, epizodów, form stylist.-gatunkowych, ma swój wewn. rytm iporządek budowany wzgodzie ztradycją antycznego eposu, jego świata wartości. Jest także metafizyczną "Arkadią V.", utworem przypominającym muzyczną technikę kontrapunktu; wplanie jęz.-stylist. łączącą tradycję staroszlacheckiej gawędy, retorykę dialogów platońskich oraz eseju lit. Syn pisarza Andrzej pisze wposłowiu do wydania krajowego: "Na wysokiej połoninie jest przede wszystkim epopeją pasterską", Cz. Miłosz dopowiada: "baśń onich wyobraża dwa zasadnicze wątki, cywilizacji pasterskiej ichasydyzmu", ahistoryk lit. słowiań., J. Hersh weseju poświęconym pisarzowi dopełnia: "W jego ojczystych Karpatach, wkraju Hucułów, Polacy, Rumuni, Ukraińcy iŻydzi-chasydzi przekazywali ustnie skarby swych tradycji". V. otrzymał wiele nagród, m.in. Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1958,60), nowojorskiego wydawnictwa "Rój" (1964), Fundacji im. A. Jurzykowskiego (1966).
- Vincenz Stanisław, (1888-1971)
- VINCENZ, Stanisław (1888-1971)...
- Kubiak Zygmunt, (ur. 1929)