(1926-2016)
Reżyser filmowy i teatralny. Debiutował w 1954 filmem Pokolenie; pierwszym nagrodzonym obrazem W. był Kanał (1957); początek twórczości W. związany z tradycją romantyczną - zarówno ze względu na koncepcję, jak i tematy. Przedstawiciel Polskiej Szkoły Filmowej (Pokolenie, Kanał, Popiół i diament -1958, Lotna, 1959).
W. poszukiwał źródeł i kontekstów tragizmu pol. losu w odległej i bliższej historii - w czasach napoleońskich (Popioły, 1968), w powstaniu listopadowym (Noc listopadowa, spektakl, 1978), we wrześniu 1939 i latach okupacji (Lotna, Kanał, Pokolenie, Krajobraz po bitwie, Popiół i diament, Pierścionek z orłem w koronie), a także w rzeczywistości stalinowskiej i komunistycznej (Człowiek z marmuru, 1977). Podejmuje też inne tematy (Niewinni czarodzieje, 1960; Wszystko na sprzedaż, 1969; Polowanie na muchy, 1969; Ziemia obiecana, 1975; Wesele, 1973; Człowiek z żelaza, 1981; Danton, 1983).
Cechą stylu W. było bogactwo odniesień (symboli, metafor) do malarstwa, literatury (akcje, cytaty), muzyki oraz filmów (także własnych), które pełnią funkcję cytatu, ale są też integralnym elementem narracyjno-znaczeniowym. W filmach W. obecne są archetypiczne obrazy, które łączą się z mit. narod. (np. symbolika obrazów koni i szabel, płonący znicz); gra intertekstualna funkcjonowała od początku w twórczości artysty.
W. był także reżyserem teatralnym (np. Biesy, Zbrodnia i kara, Hamlet, Noc listopadowa, Nastazja Filipowna, Zbiegiem lat, zbiegiem dni..., Wesele, Sprawa Dantona, Emigranci) oraz widowiska plenerowego Księga Krzysztofa Kolumba. W. był fundatorem i animatorem Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej w Krakowie, na którego otwarcie przygotował sztukę Mishima wg prozy jap. pisarza M. Yukio. Andrzej Wajda zmarł 9 października 2016.
- Wajda Andrzej, (ur. 1926)
- WAJDA, Andrzej (ur. 1926)
- WAJDA, Kazimierz Jan