cykliczna przemiana związków azotowych w biosferze, dzięki której zostaje zachowana równowaga azotowa między atmosferą i biosferą; azot stanowi 78% objętości powietrza i wraz z opadami atmosferycznymi przedostaje się do gleby i wody, tworząc jony amonowe, azotynowe i azotanowe; w glebie azot atmosferyczny jest wiązany przez sinice i bakterie glebowe, natomiast jony amonowe i azotanowe są czerpane przez rośliny z gleby i wody a następnie wprowadzane w aminokwasy i białka; rośliny motylkowe wykorzystują azot atmosferyczny przy współudziale bakterii nitryfikacyjnych (nitryfikatory); w kolejnym etapie cyklu azot w postaci białek roślinnych pobierany jest przez zwierzęta roślinożerne, zaś zwierzęta drapieżne pobierają go z białkami innych zwierząt. Po obumarciu roślin i zwierząt zawarte w nich białka są rozkładane gł. na jony amonowe, które następnie są wykorzystywane przez rośliny. W glebie żyją też bakterie denitryfikacyjne, które w beztlenowym procesie oddychania redukują jony azotanowe do jonów amonowych (pozostających w glebie) i wolnego azotu, który wraca do atmosfery.
- WINOGRADSKI, Siergiej N. (1856-1953)...