Reklama

atlantycka opcja

– tendencja w polityce europejskiej do wiązania rozwoju Europy z obecnością Stanów Zjednoczonych w jej strukturach i polityce. Po II wojnie światowej stało się widoczne wszechstronne ich zaangażowanie w Europie. W dziedzinie polityczno-militarnej znalazło to swój wyraz w utworzeniu NATO; Stany Zjednoczone wpływały też znacząco na rozwój gospodarczy Europy przez plan Marshalla, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, inspirowanie procesów integracji europejskiej. W latach 60. pojawiły się jednak pierwsze istotne kontrowersje wokół roli USA w Europie. Część państw członkowskich EWG pozostała zwolennikami a.o., uznając, że ścisłe powiązanie ze Stanami Zjednoczonymi jest warunkiem bezpieczeństwa i stabilizacji Europy. Takie stanowisko było charakterystyczne dla Wielkiej Brytanii, tradycyjnie nawiązującej do anglosaskich źródeł i widzącej w Stanach Zjednoczonych przeciwwagę dla Francji i RFN, oraz dla mniejszych państw, zyskiwało też poparcie części polityków RFN, zdających sobie sprawę z wagi USA w procesie jedności niemieckiej. Alternatywą a.o. była europejska opcja. Dyskusja ta powróciła po 1989 w kontekście końca zimnej wojny i pytania o sens dalszego istnienia NATO i obecności USA w Europie. Konflikt bałkański i niepewność co do trwałej stabilizacji w Europie zadecydowały o ponownej przewadze a.o. Takie też było stanowisko krajów Europy Środkowo-Wschodniej, dążącej do członkostwa w NATO. Zaistniała ona także wyraźnie w polityce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej. Kryzys wokół Iraku z 2002 wzbudził ponownie dyskusje na jej temat, dzieląc Europejczyków na proamerykański obóz i krytyczny wobec polityki Stanów Zjednoczonych, Niemcy i Francję oraz kraje Beneluksu. Zob. też stosunki transatlantyckie, Agenda Transatlantycka, Deklaracja Transatlantycka, ekonomiczne partnestwo transatlantyckie.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama