(Republika Byłgarija) – państwo w południowo-wschodniej części Europy, leżące na Bałkanach, nad Morzem Czarnym. Stolica: Sofia. Język urzędowy – bułgarski. Graniczy z Rumunią, Macedonią, Serbią i Czarnogórą, Grecją i Turcją. Pow. 110,9 tys. km2, 7,8 mln mieszkańców, 88% to ludność miejska. Przeważają Bułgarzy (85%), istotne mniejszości to Turcy (8%) i Romowie (3%). Prawosławie jest dominującym wyznaniem, ale są też liczni muzułmanie (13%). Położenie geograficzne wpłynęło na historię kraju, okupowanego prawie pięćset lat przez Turków, wyzwolonego w 1879 przez Rosję. Terytorium okroiły wojny bałkańskie 1912–13. Po II wojnie światowej B. była częścią radzieckiej strefy wpływów, rządzona przez komunistów do 1989. Od tego czasu jest w procesie transformacji demokratycznej i kapitalistycznych reform. W 2001 w wyborach parlamentarnych zwyciężył Narodowy Ruch Symeona II, partia byłego cara B., który większość życia spędził na emigracji w Hiszpanii. Został on powołany na szefa rządu. B. jest republiką wielopartyjną. Władza ustawodawcza należy do parlamentu. Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na pięć lat, który powołuje premiera rządu i ministrów. B. jest stosunkowo słabo rozwinięta gospodarczo. Posiada przemysł zróżnicowany, ale przestarzały, i mało efektywne rolnictwo. Do jej rzadkich specjalności należy największa w świecie produkcja olejku różanego. Mocną stroną jest turystyka, jednak i ona wymaga inwestycji. Nadal tylko jedna trzecia ludności pracuje w usługach. W stosunkach międzynarodowych B. traktuje jako priorytet członkostwo w NATO (dzięki wsparciu USA w trakcie wojny w Afganistanie i swemu strategicznemu położeniu otrzymała w 2002 na szczycie w Pradze propozycję członkostwa) oraz Unii Europejskiej (od 1999 prowadzi negocjacje, jednak nie zdołała zamknąć ich z pierwszą grupą kandydatów, do grudnia 2002). Jest członkiem wielu inicjatyw współpracy regionalnej, jak Współpraca Ekonomiczna Państw Morza Czarnego, Inicjatywa Środkowoeuropejska, CEFTA, SECI, SEECP, a też Rady Europy, OBWE, ONZ.
Bułgaria
Słownik Unii Europejskiej