– dokument będący przez 16 miesięcy przedmiotem obrad Konwentu UE, który odbył swoje ostatnie posiedzenia plenarne w lipcu 2003, dyskutując nad 3. częścią tzw. Traktatu Konstytucyjnego. Pierwsze 2 rozdziały zostały przekazane państwom członkowskim na szczycie Unii Europejskiej w Salonikach, 20 czerwca 2003; całość 18 lipca przewodniczący Giscard d’Estaing przekazał Prezydencji włoskiej. W połowie października rozpoczęła nad nim pracę konferencja międzyrządowa, która do maja 2004 powinna była zakończyć pracę przyjmując projekt Traktatu Konstytucyjnego. Projekt zaproponowany przez Konwent zawiera 4 części, poprzedzane preambułą, w której stwierdza się, że Europa czerpie inspirację z: „dziedzictwa kulturalnego, religijnego i humanistycznego, wartości wciąż obecnych w ich dorobku”; podkreśla się też dumę z narodowej przeszłości, ale i wolę przezwyciężania podziałów oraz zjednoczenia. Część uczestników obrad, w tym Polska uważała, iż w preambule powinno się znaleźć dziedzictwo chrześcijańskie Europy, co jednak budziło kontrowersje ze względu na potrzebę uwzględnienia praw obywateli UE, wyznawców innych religii. Część pierwsza K.U.E. definiuje Unię Europejską, jej wspólne wartości i cele, które będzie realizować, zapisy o kompetencjach Unii i państw członkowskich oraz o unijnych instytucjach. Wspólne wartości to ludzka godność, wolność, demokracja, równość, rządy prawa, prawa człowieka, pluralizm, tolerancja, sprawiedliwość, solidarność. Część drugą stanowi Karta Praw Podstawowych. Obywatele UE uzyskują także prawo inicjatywy ustawodawczej (co najmniej milion osób ze znaczącej liczby krajów). Trzecia część Traktatu dotyczy poszczególnych polityk Unii, zaś część czwarta – Postanowień ogólnych i końcowych (m.in. sposobu ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego). Najwięcej kontrowersji budziła część 3., m.in. zapisy dot.: problemów podejmowania decyzji w drodze głosowania większością kwalifikowaną w niektórych kwestiach społecznych, w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w sprawach związanych z imigracją oraz z podatkami. Postanowienia związane z instytucjami UE są następujące: liczba deputowanych do Parlamentu Europejskiego nie może przekroczyć 732. Reprezentacja państw członkowskich będzie miała charakter „degresywnie proporcjonalny", z minimalną liczbą 4 przedstawicieli na każde państwo. Oznacza to, że miejsca w PE powyżej tego minimum dzielone będą wg wielkości państwa członkowskiego. Przewodniczący PE wybierany będzie na okres 5 lat. Rada Europejska zbierać się będzie raz na kwartał, a zadaniem jej będzie ustalanie priorytetów polityki UE i wytyczanie strategicznych kierunków rozwoju Unii. W skład Rady Europejskiej wejdą: głowy państw lub szefowie rządów krajów członkowskich, przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji Europejskiej, minister spraw zagranicznych UE. Jeśli Konstytucja nie stanowi inaczej, Rada Europejska podejmować będzie decyzje w drodze konsensusu, a nie jednomyślności. Nowe stanowisko to Minister Spraw Zagranicznych, który będzie odpowiedzialny za wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii. Będzie on członkiem Komisji Europejskiej (jednym z jej wiceprzewodniczących), wybierać go będzie Rada Europejska (kwalifikowaną większością głosów) za zgodą Przewodniczącego Komisji Europejskiej. Nastąpić ma też zmodyfikowanie roli Przewodniczącego Rady Europejskiej. Rada Europejska będzie go wybierać w drodze głosowania większością kwalifikowaną na okres 2,5 roku. Przewodniczący może pełnić swój urząd przez maksimum dwie kadencje (tj. 5 lat). Jego zadaniem będzie pilnowanie postępów prac Rady Europejskiej, a w oparciu o ustalenia Rady ds. Ogólnych – zapewnienie ciągłości politycznej, spójności prac i konsensusu osiąganego przez Radę Europejską. Przewodniczący Rady Europejskiej będzie ściśle współpracował z Przewodniczącym Komisji Europejskiej. Po każdym posiedzeniu Rady Europejskiej Przewodniczący przedstawiał będzie raport Parlamentowi Europejskiemu. Rada UE, (Rada Ministrów) wspólnie z Parlamentem Europejskim przyjmować będzie akty legislacyjne UE i pełnić funkcje koordynacyjne. Przedstawiciele państw członkowskich we wszystkich formacjach Rady muszą mieć status ministra. Decyzje Rada Ministrów podejmować będzie w drodze większości kwalifikowanej. Od 2009 proponuje się wprowadzenie „podwójnej większości”, tj. decyzja uznana będzie za przyjętą, jeśli poprze ją przynajmniej połowa państw członkowskich, reprezentująca 60% populacji Unii. Poszczególnym sekcjom Rady Ministrów, poza Radą ds. Zagranicznych, przewodniczyć będą przedstawiciele państw członkowskich na zasadzie rotacji, przez okres nie krótszy niż rok. Zasady rotacji ustali Rada Europejska, mając na uwadze zróżnicowanie państw członkowskich, równowagę geograficzną i polityczną. Komisja Europejska od 2009 ma się składać z Przewodniczącego, Ministra Spraw Zagranicznych (wiceprzewodniczącego) i 13 komisarzy z prawem głosu, wybieranych spośród państw członkowskich. Będą oni pełnić swoją funkcję na zasadzie „równej rotacji" (jej zasady ustali Rada Europejska). Przewodniczący Komisji mianował będzie resztę komisarzy spośród pozostałych państw, którzy pozbawieni będą prawa głosu. Do 2009 każde państwo członkowskie będzie reprezentowane w Komisji przez jednego komisarza. Jeśli w Konstytucji nie postanowi się inaczej, tylko Komisja Europejska będzie miała prawo przedstawiania projektów aktów legislacyjnych.
- Konwent Unii Europejskiej, – powołany przez szefów...
- Kościoły w Unii Europejskiej, – w procesie integracji...
- Europejska Partia Ludowa, (ang. European People's...