– Republika Łotewska (Latvijas Republika), państwo we wschodniej Europie u południowych wybrzeży Bałtyku. Graniczy z Estonią, Litwą, Rosją i Białorusią. Pow. 64,6 tys. km2, ludność 2 mln 700 tys.: Łotysze 52%, Rosjanie 34%. Stolica – Ryga. Republika parlamentarna, władza ustawodawcza należy do parlamentu, a wykonawcza do rządu. Od XVIII w. do 1917 wchodziła w skład Rosji, w czasie I wojny światowej okupowana przez Niemcy. Niepodległość ogłosiła w 1918, rozpoczęło to okres dwuletniej walki między zwolennikami pełnej suwerenności a proradzieckimi grupami. Dopiero od 1920 Ł. stała się w pełni niezależnym krajem. W czasie II wojny światowej inkorporowana przez ZSRR (1940), okupowana przez Niemcy (1941–45), po wojnie znów pod panowaniem ZSRR, który po zwalczeniu silnego zbrojnego podziemia rozpoczął wywózki i rusyfikację poprzez masową imigrację. Kwestia niepodległości powróciła w okresie pierestrojki. Po zwycięskich dla Frontu Ludowego wyborach parlament ogłosił deklarację niepodległości w 1990. W 1991 73,6% mieszkańców poparło tę decyzję w referendum. Ł. została uznana przez ZSRR we wrześniu 1991. Jest członkiem ONZ. Od 1 maja 2004 w Unii Europejskiej (negocjacje zakończyła w 2002), NATO (zaproszenie dostała na szczycie NATO w Pradze w 2002), podejmując działania w ramach struktur integracji regionalnej, jak Rada Państw Morza Bałtyckiego, Rada Bałtycka. Problemem Ł. pozostaje głębokie zróżnicowanie etniczne i znacząca grupa ludności rosyjskiej. Pełna realizacja praw człowieka w zakresie ochrony mniejszości jest w odczuciu Ł. zagrożeniem jej integralności i suwerenności, stąd spory z Rosją w tej sprawie się nie kończą.
Łotwa
Słownik Unii Europejskiej