– jedna z form współpracy sądowej w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej. Na podstawie traktatu z Amsterdamu Wspólnota Europejska uzyskała uprawnienia do podejmowania działań mających na celu poprawę i uproszczenie współpracy w zakresie gromadzenia dowodów w sprawach cywilnych. Rozporządzenie Rady Unii Europejskiej z 28 maja 2001 o współpracy między sądami państw członkowskich w dziedzinie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych i handlowych jest stosowane, jeśli sąd państwa członkowskiego zgodnie z krajowymi przepisami prawnymi poprosi właściwy sąd innego państwa członkowskiego o przeprowadzenie dowodu lub też poprosi o zgodę na bezpośrednie przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim. Nie jest dopuszczalna prośba o przeprowadzenie dowodu, jeśli dowody nie są przeznaczone do wykorzystania w już wszczętym postępowaniu sądowym lub w postępowaniu sądowym, które ma być otwarte. Wnioski o przeprowadzenie dowodu są przesyłane przez sąd, przed którym postępowanie wszczęto lub powinno być otwarte, bezpośrednio do właściwego sądu innego państwa członkowskiego w celu przeprowadzenia dowodu. Obowiązkiem każdego państwa członkowskiego jest sporządzenie listy sądów odpowiedzialnych za dokonywanie zleconych czynności procesowych, jak też określenie właściwości miejscowej i – w razie potrzeby – szczególnej właściwości rzeczowej tychże sądów. Wniosek o przeprowadzenie dowodu jest sporządzany przy wykorzystaniu specjalnego formularza, w języku urzędowym państwa członkowskiego, do którego jest kierowany, lub – jeśli w państwie tym jest więcej języków urzędowych – w języku urzędowym albo w jednym z języków urzędowych miejsca dokonania zleconej czynności procesowej, lub w innym języku, którego użycie dane państwo członkowskie dopuszcza. Każde państwo wskazuje ponadto język oficjalny lub języki oficjalne instytucji Wspólnoty Europejskiej, w których też można wypełniać formularz wniosku. Przekazywanie wniosków o przeprowadzenie dowodu odbywa się sposobami najszybszymi z możliwych. Dopuszczalna jest każda droga komunikacji, o ile otrzymany dokument jest zgodny pod względem treści z dokumentem wysłanym oraz odczytanie wszystkich zawartych w nim danych nie sprawia trudności. Sąd, do którego wniosek jest kierowany, przeprowadza dowód niezwłocznie, najpóźniej jednak w ciągu dziewięćdziesięciu dni po otrzymaniu wniosku, stosując przy tym prawo swego państwa. Sąd występujący z wnioskiem może wyrazić życzenie, by zlecona czynnoś‡ została dokonana przy zachowaniu formy szczególnej, którą przewiduje prawo jego państwa. Sąd otrzymujący wniosek ma obowiązek uwzględnić powyższe życzenie, chyba że forma ta jest sprzeczna z prawem jego państwa albo jej zachowanie jest niemożliwe z powodu znacznych trudności faktycznych. Sąd występujący z wnioskiem może poprosić sąd otrzymujący wniosek o przeprowadzenie dowodu przy wykorzystaniu technologii komunikacyjnych, w szczególności w drodze wideo- i telekonferencji. Sąd otrzymujący wniosek przychyla się do takiej prośby, chyba że jest ona sprzeczna z prawem jego państwa lub jej spełnienie jest niemożliwe z powodu znacznych trudności faktycznych. Jeśli sąd zleca bezpośrednie przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim, przekazuje organowi centralnemu lub właściwemu organowi w tym państwie odpowiedni wniosek. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy może nastąpić na podstawie dobrowolnej zgody i bez środków przymusu. Jeśli konieczne jest przesłuchanie osoby, sąd występujący z wnioskiem informuje tę osobę, że przesłuchanie odbędzie się na podstawie dobrowolnej zgody. Dowód przeprowadza wyznaczony według prawa państwa sądu występującego z wnioskiem sędzia lub inna osoba, np. biegły. Organ centralny lub właściwy organ państwa otrzymującego wniosek zawiadamia sąd występujący z wnioskiem w ciągu trzydziestu dni po wpłynięciu wniosku, czy może on być uwzględniony i – jeśli to konieczne – na jakich warunkach czynność ma być dokonana. Organ centralny lub właściwy organ może w szczególności wskazać sąd swojego państwa, który ma uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu, w celu zapewnienia należytego stosowania przepisów rozporządzenia oraz przestrzegania ustalonych warunków. Organ centralny lub właściwy organ ułatwia wykorzystywanie technologii komunikacyjnych (np. wideo- i telekonferencji).
- współpraca sądowa w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej, – na podstawie traktatu...