święty, Caecilius Thascius Cyprianus (ok. 200-210-258)
Ojciec Kościoła, biskup Kartaginy, męczennik; syn senatora, znakomicie i wszechstronnie wykształcony. Nawrócony przez kapłana Cecyliana i przez niego ochrzczony (246), ok. 248 przyjął święcenia kapłańskie, a po śmierci Donata został wybrany (249) na biskupa Kartaginy. Z początkiem jego działalności zbiegły się prześladowania chrześcijan przez cesarza Decjusza (249-251); św. C. schronił się poza miastem, utrzymując kontakt z duchowieństwem i ludem kartagińskim. zwołał w Kartaginie specjalny synod (251 r.), na którym poparł papieża w sprawie powtórnie nawróconych (lapsi); napisał dwa traktaty: O jedności Kościoła katolickiego (De catholicae Ecclesiae unitate) i O upadłych (De lapsis); nowy cesarz - Walerian (253-260) był w pierwszych latach swego panowania życzliwy dla chrześcijan i św. C. wykorzystał ów spokojny czas na tworzenie nowych gmin i reorganizację już istniejących; zwoływał synody afrykańskie, dążąc do przywrócenia jedności i karności w Kościele. Synod biskupów afrykańskich w Kartaginie uchwalił 256 tezę o konieczności powtórnego chrztu "upadłych"; św. C. opowiedział się za decyzją synodu co doprowadziło do konfliktu z papieżem, przerwanego edyktem cesarza Waleriana, zakazującym zebrań liturgicznych i rozpoczynającym nowy okres krwawych prześladowań. Św. C. przez rok (257-8) przebywał na wygnaniu w miasteczku Curubis (ob. Korba w Tunezji); poprzez wysłanników zarządzał diecezją i kontynuował pracę pisarską; 258 sprowadzono św. C. do Kartaginy, gdzie był powtórnie sądzony przez prokonsula Galeriusza Maksyma, skazany na śmierć i ścięty; pamiątka 16 września.