idea i ruch polit., rozpoczął się w XIX w. wyzwoleniem ludów - wyznawców islamu spod władzy eur. mocarstw. Po II wojnie świat. obejmował kraje arab. walczące z Izraelem i przeplatał się z ideami panarabskimi, wskazującymi bardziej na rolę wspólnoty kult. niż rel. Znaczenie wiary zaczęło rosnąć w latach 60., co wzmocniło pojawienie się fundamentalizmu religijnego. Islam stał się też zasadniczym elementem polityki Libii, silną pozycję wyznawcy partii islamskich zyskali w latach 90. w Turcji. Dlatego p. to radykalne idee i dążenia do uczynienia z rel. fundamentu państw wraz z wypowiedzeniem wojny wyznawcom innych religii, a szczególnie Zachodowi oskarżanemu o imperializm wobec państw islamskich, a także dążenie do konsolidacji państw, w których islam jest dominującym lub znaczącym wyznaniem w celu rozwijania bliskiej współpracy, koordynacji polityki zewn., ochrony wspólnych wartości kult. Ten drugi kierunek realizuje Organizacja Konferencji Islamskiej utworzona w 1971, skupiająca obecnie 52 państwa w Afryce i Azji. Tworzy ona dużo szerszą formułę niż LPA, zajmuje stanowisko nie tylko w najistotniejszych sprawach krajów muzułmańskich, ale przyczynia się do likwidacji konfliktów w regionie. Organizacja jest aktywna też na polu współpracy gosp., kult., edukacyjnej. Szczyt w Casablance z 1994 zakończył się deklaracją określającą główne problemy współ. świata z punktu widzenia państw muzułmańskich i zawierającą przekonanie, że nie da się ich rozstrzygnąć bez współpracy z innymi krajami, stąd zaakcentowano konieczność współdziałania w ramach ONZ, OJA, LPA oraz z przedstawicielami innych wyznań, jak chrześcijaństwo.
- PANISLAMIZM, w XIX w. doktryna polit.-rel.(...)
- panarabizm, ideologia oraz ruch...
- islam, (arab. islam - poddanie...