niem. Ruhrgebiet
okręg przemysłowy w Niemczech (Nadrenia Płn.-Westfalia), między rz. Ruhra i Lippe, największy w Europie, jeden z największych w świecie; pow. ok. 4,6 tys. km2, 5,4 mln mieszk.; gł. miasta: Essen, Dortmund, Duisburg, Bochum, Gelsenkirchen; najgęściej zaludniony okręg kraju (w części centralnej ponad 2000 osób/km2); od połowy XIX w. gł. zagłębie węgla kamiennego w Niemczech, rozwinięte hutnictwo, przem. zbrojeniowy (Krupp, Thyssen), maszynowy; od lat 60. XX w. zamykanie kopalń i przem. ciężkiego, restrukturyzacja zakładów produkcyjnych i branż; nadal silnie rozwinięte hutnictwo żelaza (gł. Duisburg), przem. elektromaszynowy, zwł. produkcja maszyn i urządzeń górniczych, hutniczych, obrabiarek, konstrukcji stalowych, ciężkich dźwigów i rur (Essen, Duisburg, Dortmund), samochodów (Opel w Bochum), sprzętu elektrotechn. i elektronicznego (Essen, Dortmund); liczne elektrownie cieplne, rafinerie ropy naft. (ropa dostarczana z portów Wilhelmshaven i Rotterdam), zakłady petrochem., koksochem. i karbochemiczne; najgęstsza w Niemczech sieć linii kolejowych, drogowych i kanałów (Ren-Herne, Lippe-Seitenkanal, Dortmund-Ems); rozwinięty transport rurociągowy; w Duisburgu jeden z największych portów śródlądowych świata (1990 - przeładunek 49 mln t); teren zasiedlony od paleolitu, wydobycie węgla już w średniowieczu, rozwój nowoczesnego przemysłu i wydobycia związany z firmami rodzin Krupp i Thyssen od pocz. XIX w.; 1918-25 dla zabezpieczenie reparacji wojennych okupacja franc.-belgijska; potencjał przemysłowy Z.R. odegrał zasadniczą rolę w przygotowaniu II woj. świat.; podczas niej gł. cel nalotów alianckich, w ich wyniku 75% instalacji i zakładów uległo zniszczeniu (w tym 1/3 kopalń węgla); po wojnie przyszłość Z.R. była przedmiotem konfliktu między aliantami.
- zagłębie Ruhry, Okręg przemysłowy Nadrenii...
- Zagłębie Ruhry, największy okręg przemysłu...
- okręg przemysłowy Nadrenii Północnej-Westfalii, okręg przemysłowy wzach.(...)