miasto powiatowe na Pojezierzu Krajeńskim (woj. pomorskie); 40,3 tys. mieszk. (2005). W XIII w. graniczny gród pomorski, 1309 zajęty przez Krzyżaków; prawa miejskie przed 1326; 1454 miejsce klęski wojsk pol. (na pocz. wojny trzynastoletniej z Krzyżakami; 1466 na mocy pokoju toruńskiego włączone do Polski; XVI-XVII w. ośrodek przem. sukienniczego; ważny ośrodek reformacji w Polsce; od 1623 kolegium jezuickie (z teatrem), 1773 przekształcone w gimnazjum świeckie; jedyna na Pomorzu szkoła średnia przygotowująca do studiów wyższych; 1772-1920 w zaborze pruskim; silny ośrodek pol. ruchu samokształceniowego, naukowego, kulturalnego, nawiązującego do tradycji filomackiej; 1939 zbiorowa egzekucja blisko 2 tys. mieszkańców dokonana przez hitlerowców w tzw. Dolinie Śmierci; podczas II woj. świat. obóz germanizacyjny dla wysiedlonych Polaków, rejon działalności tajnych organizacji "Gryf Kaszubski" i "Gryf Pomorski"; 1945 miejsce zaciętych walk. Obecnie ośr. turystyki (zwł. sportów wodnych na Jez. Charzykowskim), drobny przem. spoż. i rybny, tartak, wytwórnia mebli i sprzętu sportowego; ognisko kaszubskiej twórczości ludowej, zespół folklorystyczny, kilka towarzystw społ.-kulturalnych; kośc. parafialny (XIV w.), kolegium jezuickie (XVIII w.), fragmenty fortyfikacji miejskich (XIV w.) z Bramą Człuchowską; muzeum hist.-etnograficzne.
- LIPNICA K CHOJNIC, miejscowość w , powiat...
- KROJANTY, wieś na na płn. wsch.(...)
- WEILAND, Otto (1877–1966)