miasto powiatowe na Pogórzu Śląskim, nad Olzą, na granicy z Czechami (po drugiej stronie rzeki - C. Czeski); 37 tys. mieszk. (2005); gł. przejście graniczne między Polską a Czechami, obsługa ruchu tranzytowego; produkcja elektronarzędzi, farb i lakierów, urządzeń automatyki chłodniczej, zakłady cukiernicze "Olza" (wykupione przez koncern Sucharda), browar; filia Uniw. Śląskiego, kilka szkół pomaturalnych; Książnica Cieszyńska, teatr, orkiestra kameralna, aktywny ośr. kulturalny; działalność Macierzy Ziemi Cieszyńskiej (zał. 1885) i innych stow. społ.-kult. Ślady osadnictwa późnolateńskiego (Celtowie) i rzym.; gród wzmiankowany 1155, w XII w. siedziba kasztelanii, 1291-1653 stol. księstwa piastowskiego (od XIII w. lenna Czech); prawa miejskie 1364 (wg innych źródeł między 1217-23), w XVI w. ośr. rzemieślniczo-handl., centrum reformacji; 1625-1918 w rękach Habsburgów, ośr. polskości, m.in. od 1848 i "Gwiazdka Cieszyńska" 1851-1939, działalność P. Stalmacha, A. Kotuli, A. Cienciały, F. Michejdy, J. Londzina, 1885 zał. Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego; 1920 podzielony granicą na część pol. i czeską, 1938 część czeska wraz z Zaolziem zajęta przez Polskę; 1941-45 hitler. obóz jeniecki (filia Łambinowic). Ruiny zamku książęcego (zachowana wieża Piastowska z XIV w.) z romańską kaplicą z poł. XI w., kościoły gotyckie (XIII-XVI w.), zespół klasztorny Bonifratrów (XVII-XVIII w.), kolegium jezuickie (XVIII w.), rynek z barokowo-klasycystycznym ratuszem z 1800, pałac Larischów z 1796 (ob. muzeum), mennica z 1719 przebudowana na pocz. XX w., klasycystyczny pałac arcyksięcia Karola z 1837, dawny browar arcyksiążęcy z 1846, teatr z 1910.
miejscowość w woj. wielkopolskim, powiat ostrowski.
miejscowość w woj. zachodniopomorskim, powiat pyrzycki.
CIESZYN CZESKI, UNIWERSYTET ŚLĄSKI, , LONDZIN, FILASIEWICZ Hilary, ŚLĄSK, POLSKI ZWIĄZEK KULTURALNO-OŚWIATOWY W CZECHACH- Cieszyn, miasto wpd. Polsce wwoj.(...)
- CIESZYN CZESKI, Český Tešin
- STARY CIESZYN, wieś w , powiat iławski.(...)