historyczna dzielnica Polski, w płd.-zach. części kraju, w dorzeczu górnej i środk. Odry oraz górnej Wisły; tradycyjnie dzielony na Ś. Dolny, Górny i Cieszyński; dawny obszar plemienny Ślężan, od końca X w. w państwie Polan; w okresie rozbicia dzielnicowego liczne księstwa piastowskie, rządzone przez lokalnych władców, z których wybitniejsi (Henryk I Brodaty, Henryk II Pobożny, Henryk IV Probus) dążyli do zjednoczenia w swym ręku całości ziem pol.; ważniejsze stol. książęce: Wrocław, Głogów, Legnica, Świdnica, Brzeg, Cieszyn; 241 przegrana bitwa na Legnickim Polu z Tatarami powstrzymała ich marsz na zachód, ale też pogłębiła niesnaski między księstwami; w XIV w. Ś. opanowali Czesi, od 1526 austriaccy Habsburgowie; linie piastowskie stopniowo wygasały, ostatnia brzesko-legnicka 1675; w wyniku wojen śląskich w XVIII w. większość terenów Ś. przyłączono do Prus; pozostała część w rękach habsburskich stanowiła odrębny kraj koronny, obejmujący Ś. Cieszyński i Opawski; w XIX w. nastąpił rozwój górnictwa węglowego, hutnictwa, wielu gałęzi przemysłu; mimo akcji germanizacyjnych prowadzonych przez Prusy żywe pozostały związki z Polską i tendencje do zjednoczenia z nią, czego świadectwem były m.in. trzy powstania śląskie (VIII 1919, VIII 1920, V–VI 1921); III 1921 odbył się plebiscyt decydujący o podziale ziem Ś. między Niemcy a Polskę; jego krzywdzący Polskę rezultat był bezpośrednią przyczyną wybuchu III Powstania Śląskiego, a w następstwie korzystnej dla Polski korekty granic, dokonanej przez Radę Ambasadorów; ostatecznie Polsce przypadło ok. 30% ziem Górnego Śląska objętych plebiscytem oraz przyznana 1919 część wsch. Śląska Cieszyńskiego (podzielonego wzdłuż Olzy, resztę otrzymały Czechy); 1922 na całości odzyskanych terenów utworzono autonomiczne woj. śląskie (z własnym sejmem śląskim); 1945 Polska odzyskała prawie cały dawny Ś. pruski.
NOWA RUDA, POPIOŁEK, CERAMIKI WSTĘGOWEJ KŁUTEJ KULTURA, KAMIENNA GÓRA, GÓRNY ŚLĄSK, JAROŃ, OPOLSZCZYZNA, TARNOWSKIE GÓRY, ,
- Śląsk, kraina hist., obejmująca...
- ŚLĄSK, Państwowy Zespół Pieśni...
- ŚLĄSK CIESZYŃSKI, południowo-wschodnia...