położone w płn. zach. Polsce, nad Bałtykiem, na obszarze Pobrzeży i Pojezierzy Południowobałtyckich; od zach. graniczy z Niemcami; pow. 22 902 km2; 1,7 mln mieszk. (1999); rzadko zaludnione, 76 osób/km2 (średnia krajowa 124); dobrze zurbanizowane, miasta zamieszkuje 69,8% ludności (w kraju 61,9%); najw. z miast to Szczecin (stol., 419 tys. mieszk.), Koszalin, Stargard Szczeciński, Kołobrzeg, Świnoujście, Szczecinek, Police, Goleniów, Wałcz, Białogard, Gryfino. Utworzone 1 I 1999 z województw szczecińskiego i koszalińskiego oraz części gorzowskiego, pilskiego i słupskiego; pod względem adm. dzieli się na 17 powiatów (białogardzki, choszczeński, drawski, goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, kołobrzeski, koszaliński, myśliborski, policki, pyrzycki, sławieński, stargardzki, szczeciński, świdnicki, wałecki), 3 miasta na prawach powiatów grodzkich (Koszalin, Szczecin, Świnoujście) oraz 114 gmin. Ukształtowanie pow. urozmaicone; na północy pobrzeża, w części zach. Pobrzeże Szczecińskie złożone z Wybrzeża Trzebiatowskiego, równin: Goleniowskiej, Gryfickiej, Pyrzycko-Stargardzkiej i Nowogardzkiej oraz 2 wysp: Wolin i Uznam; w części wsch. Pobrzeże Koszalińskie, do którego należą równiny Sławieńska i Białogardzka oraz Wybrzeże Słowińskie; większość pobrzeży piaszczysta, równinna, tylko w okolicy Trzęsacza wybrzeże klifowe; w części środk. województwa Pojezierze Zachodniopomorskie, typowy krajobraz polodowcowy, wzgórza i wały morenowe, liczne jeziora; należą tu Wysoczyzna Łobeska i pojezierza: Myśliborskie, Choszczeńskie, Ińskie i Drawskie (szczególnie malownicze, pagórkowate); na płd. Pojezierze Południowopomorskie o charakterze równin sandrowych porośniętych lasami (Drawska i część Gorzowskiej) oraz Pojezierze Wałeckie i Szczecinieckie. Główną rzeką jest Odra, tworząca na całej dł. w woj. granicę z Niemcami, uchodząca do Bałtyku poprzez rozległy Zalew Szczeciński i łączące go z morzem cieśniny: Świnę, Dziwną i Pianę biegnące między wyspami Uznam i Wolin, zamykającymi Zalew od strony morza; inne ważniejsze rzeki to Drawa (dopływ Noteci), Ina, Płonia, Myśla (dopływy Odry) oraz Rega, Parsęta i Wieprza (wpadające wprost do Bałtyku); kilka dużych jezior różnego pochodzenia, najw. Dąbie nad Odrą (56 km2) - dawne rozlewisko rzeczne; nadto Miedwie (35,3 km2) i Drawsko (18,7 km2, drugie pod względem głęb. w kraju, 80 m) - oba polodowcowe; wreszcie Jamno (22,4 km2) i Bukowo (17 km2) - dawne zat. morskie odcięte mierzejami od Bałtyku. Klimat morski, lata i zimy krótkie i łagodne (najlżejsza zima w kraju), okresy przejściowe wiosny i jesieni dłuższe niż w innych rejonach Polski; średnia roczna temp. 7-7,50C; średni roczny opad 550-700 mm. Wysoki wskaźnik lesistości, lasy zajmują 34,6% ogólnej pow. (średnia krajowa 28,4%); najw. kompleksy leśne to Puszcza Drawska, Goleniowska, Wkrzańska i lasy na płd. od Koszalina; na wybrzeżu roślinność wydmowa, opodal Gryfina torfowiska; 2 parki narodowe: Woliński i część Drawieńskiego, 6 parków krajobrazowych; najw. zanieczyszczenia przyrody w okolicach Polic, Stargardu Szczecińskiego, Świnoujścia i Szczecina oraz na terenach Bornego Sulinowa (dawny poligon sowiecki). Pod względem gosp. województwo nieźle rozwinięte, o charakterze przemysłowo-rolniczym; gł. znaczenie ma gospodarka morska, rozwinięta w Szczecinie, Świnoujściu, Stargardzie Szczecińskim, Kołobrzegu (porty, stocznie morskie, rzeczne, jachtowe; rybołówstwo i przetwórstwo ryb, Pol. Żegluga Morska) i handel zagr. oraz przygraniczny (liczne bazary, m.in. w Kołbaskowie, Szczecinie, Świnoujściu); spory przem. chem., produkcja nawozów sztucznych (Zakłady w Policach) i włókien chem. (Szczecin); rozwinięta energetyka (m.in. elektrownia "Dolna Odra" w Nowym Czarnowie i pierwsza w Polsce elektrownia geotermalna w Pyrzycach); przem. drzewny (Barlinek), elektrotechn. (Koszalin, Białogard), papierniczy (Skolwin), metalowy, spożywczy; niewielkie inwestycje zagr. (Pepsico, Macro Cash and Carry); wydobycie ropy naft. (Karlin, Dębno) i gazu ziemnego (k. Międzyzdrojów), nadto torfu, kredy, wapna, gliny i żwirów. Rolnictwo, mimo przewagi mało i średnio urodzajnych gleb (najżyźniejsze w powiecie pyrzyckim), nieźle rozwinięte, ob. w stanie częściowego kryzysu; w rękach właścicieli indywidualnych tylko 58,8% użytków rolnych (najmniej w kraju); ziemie po PGR-ach w trakcie restrukturyzacji (najw. w Polsce odsetek ziem leżących odłogiem, ok. 10%, drastyczny także spadek hodowli, najniższa w kraju obsada bydła); przeciętna pow. gospodarstwa 16,1 ha (2. miejsce w kraju); uprawa pszenicy, żyta, jęczmienia, ziemniaków, rzepaku i rzepiku, roślin pastewnych, buraka cukrowego; spore znaczenie rybołówstwa morskiego, porty w Kołobrzegu, Darłowie, Dziwnowie. Centrum nauk. i kult. w Szczecinie i Koszalinie; woj. ma 14 wyższych uczelni, m.in. Uniw. Szczeciński, Politechnikę Szczecińską, akademie Medyczną, Rolniczą, Muzyczną, Wyższą Szkołę Morską w Szczecinie oraz politechnikę i Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Przeciwlotniczych w Koszalinie. Nieźle rozwinięta sieć komunikacyjna, ważny obszar tranzytowy na zach. i do krajów skandynawskich; gł. linie kolejowe łączą Szczecin z Warszawą, Katowicami i Gdańskiem; przez woj. biegną drogi międzynar. Berlin-Gdańsk (z odcinkiem autostrady od przejścia granicznego w Kołbaskowie do Szczecina) oraz Świnoujście-Jelenia Góra; na linii Świnoujście-Ystad (Szwecja) najw. połączenie promowe Polski z krajami skandynawskimi, a także szlak ze Skandynawii na płd. Europy (projektowana autostrada A-3); połączenie promowe także z Danią; zespół portowy Szczecin-Świnoujście drugim - obok Gdańska z Gdynią - portem morskim kraju; w Kołobrzegu port handlowy; żegluga na Odrze; w Goleniowie k. Szczecina i w Koszalinie porty lotnicze; przejścia graniczne do Niemiec w Kołbaskowie, Lubieszynie, Krajniku Dolnym, Nowym Warpnie (mor.). Wysokie walory turystyczne województwa, jeden z atrakcyjniejszych regionów w Polsce; na całej długości wybrzeża ośr. wypoczynkowe, piękne plaże, zalesione wydmy, jeziora przybrzeżne, dobrze zagospodarowane kąpieliska; szczególnie popularne Międzyzdroje, Kołobrzeg, Świnoujście (w budowie kompleks wypoczynkowo-hotelowy Baltic Park), Mielno, Ustronie Morskie, Kamień Pomorski, Pobierowo, Darłówek, Rewal, Niechorze; liczne nadmorskie wsie wypoczynkowe; uzdrowiska w Kołobrzegu, Połczynie Zdroju, Kamieniu Pomorskim (solanki i borowiny); ok. 143 tys. miejsc hotelowych; na w. Wolin park nar. - malownicze wybrzeża klifowe, lasy, jeziora polodowcowe, ostoja ptactwa; w płd. części woj. b. atrakcyjne Pojezierze Drawskie, pagórkowate (wys. względna do 100 m), liczne jeziora o urozmaiconej linii brzegowej, zabytkowy drzewostan, jeden z piękniejszych szlaków kajakowych Drawą; gł. ośr.: Czaplinek, Szczecinek, Biały Bór (jeździectwo); na Zalewie Szczecińskim żeglarstwo; ośr. tur. także nad jez.: Myśliborskim, Miedwie, Dąbie, Jamno, Szmaragdowym. Obiekty zabytkowe gł. w Szczecinie (Zamek Książąt Pomorskich, gotycki ratusz, fragmenty murów obronnych z basztami, mieszczańskie kamienice), Stargardzie Szczecińskim (kościół gotycki NPM uważany za najcenniejszy w regionie, mury obronne), w Chojnie, Trzebiatowie (ratusz, obwarowania); sporo zabytkowych kościołów, m.in. w Moryniu, Kołbaczu, Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu, Koszalinie; średniowieczne zamki w Darłowie i Świdwinie; XIX-wieczne latarnie morskie w Świnoujściu i Jarosławcu; kilka muzeów, w Szczecinie - Narodowe, w Kołobrzegu - Oręża Polskiego, w Gryfinie - Skansen Kolei Wąskotorowej.
PODGRODZIE, ŚWIESZYNO, TOLCZ, ZŁAKOWO, KRUSZE, ŚWIĘCICHOWO, STEPNICA, DOBLE, ŻYTELKOWO, ŚWIDWIN
- województwo, ( skrót : woj.), stolica...
- SZCZECIŃSKIE WOJEWÓDZTWO, (geogr.)
- BEZROBOCIE, zjawisko braku zarobkowej...