miasto powiatowe w woj. zachodniopomorskim, na Wybrzeżu Słowińskim, u ujścia Parsęty do M. Bałtyckiego; 44,8 tys. mieszk. (2002); port handlowy i rybacki; duże uzdrowisko klimatyczne (leczenie górnych dróg oddechowych, układu krążenia, reumatyzmu, złej przemiany materii), balneologiczne (solanki, borowina), kąpielisko morskie, ośr. wypoczynkowy; przem. elektroniczny i spożywczy; pierwsze ślady osadnictwa na Wyspie Solnej pochodzą z VII w.; w VIII w. na miejscu dzisiejszego Budzistowa stał gród, umocniony obwarowaniami w X w. przez Mieszka I lub Bolesława Chrobrego, należący do państwa Piastów; siedziba biskupstwa (krótkotrwała); następnie ośrodek jednego z księstw pomorskich, w początku XII w. zdobyty przez Bolesława Krzywoustego, który założył tu kasztelanię; od 2. połowy XIII w. lenno biskupów kamieńskich, którzy przenieśli m. bliżej salin i wybrzeża morskiego; prawa miejskie od 1255; zasiedlany przez Niemców, uległ stopniowej germanizacji; od XIV w. czł. Hanzy; od 1653 w rękach Brandenburgii, dzielił losy polityczne Pomorza Zach. pn. Kolberg; przekształcony w twierdzę, 1807 obleganą przez Francuzów i korpus H. Dąbrowskiego; od pocz. XVIII w. uzdrowisko (1710 budowa pierwszej tężni, 1718 drugiej), 1830 wybudowano zakład przyrodoleczniczy, 1859 podłączono K. do magistrali kolejowej Koszalin-Stargard, 1870 linia do Gdańska; w końcowej fazie II woj. świat. obiekt ciężkich walk (8-18 III 1945) między I Armią WP gen. S. Popławskiego a niemiecką załogą m. przygotowaną do długotrwałej obrony; w wyniku działań wojennych zniszczenie miasta w 90%; po wojnie odbudowany; do 1975 miasto powiatowe; zabytki w większości rekonstruowane: kolegiata gotycka z XIV/XV w.; katownia późnogotycka i pozostałości murów obronnych z XV w.; kamienica Schlieffenów z XV w.; ruiny Akademii Rycerskiej z XVIII w.; latarnia morska z 2. poł. XVIII w.; ratusz z XIX w.; Muzeum Oręża Polskiego; od 1967 miasto dorocznego festiwalu piosenki żołnierskiej.
- Kołobrzeg, sprawdzić połączenia...
- Kołobrzeg, miasto wpn. Polsce przy...
- KOLBERG-KOŁOBRZEG, Juliusz, Colberg Juliusz...