dawn. Kordoba, Córdoba
miasto w Hiszpanii (Andaluzja); 301 tys. mieszk. (2000); w starożytności kolonia kartagińska, od 152 p.n.e. - rzymska, stol. prowincji, od 544 we władzy Bizancjum; 572 zniszczona przez Wizygotów podczas wędrówki ludów; 711 zajęta przez Arabów, od 719 stol. niezależnego państwa (od 929 kalifatu kordobańskiego), największe m. ówczesnej zach. Europy; 1236 przyłączona do Kastylii; przem. metalurgiczny, spożywczy, rzemiosło artystyczne; węzeł komunikacyjny; port rzeczny na Gwadalkiwirze; wielki ośr. turystyczny ze względu na zabytki (miasto wpisane na listę UNESCO); meczet Abd-ar-Rahmana (koniec VIII w.), jeden z najwspanialszych w świecie przykładów architektury arabskiej, ob. katedra; gł. jego część stanowi ogromna czworoboczna sala podzielona na 19 naw 856 kolumnami dźwigającymi zdwojone podkowiaste łuki; wnętrze bogato zdobione stiukami i mozaikami; w XIV w. meczet przebudowano, wbudowując w niego katedrę chrześcijańską. Inne zabytki: kościoły z XIII w., synagoga z XIV w., pałac biskupi z XV w., Alkazar Królewski z ogrodami, most z czasów cesarza Oktawiana Augusta na rz. Gwadalkiwir, pomnik Maimonidesa; ruiny odkopanego ostatnio ogromnego amfiteatru z I w.; dobrze zachowane średniowieczne stare miasto.
CORDOBA, KORDOBAŃSKI KALIFAT, GWADALKIWIR, ANDALUZYJSKA NIZINA, CÓRDOBA, ANDALUZJA, KASTYLIA, KURDYBAN, KORDOBA