fenickie Kart Hadaszt, łac. Carthago
fenickie miasto-państwo w Afryce Płn. (obecnie w Tunezji, 16 km od m. Tunis); początkowo kolonia Tyru; według tradycji zał. 814 przez Dydonę; rządzone przez dwóch sufetów oraz Rady Stu i Trzystu; ustrój oligarchiczny. K. usamodzielniła się w VI w. p.n.e.; rozkwitła dzięki ogromnym dochodom, gł. z handlu. Na terenach zdobytych w Afryce K. rozwijała rolnictwo, hodowlę bydła, ogrodnictwo, sadownictwo. K. zakładała nowe kolonie na zach. wybrzeżu Sycylii (gdzie rywalizowała z Grekami), na Płw. Iberyjskim, Korsyce i w Trypolitanii (po wyparciu Greków), opanowała Sardynię, Maltę, Baleary. Na pocz. III w. p.n.e. zdobyła całkowitą przewagę w zach. części M. Śródziemnego. Konflikt interesów K. i Rzymu doprowadził 264 p.n.e. do wybuchu pierwszej z trzech wojen punickich, zakończonych klęską K. i zrównaniem miasta z ziemią (146 p.n.e.). Na terenie K. powstała rzymska prowincja Afryka, a odbudowane w I w. p.n.e. miasto Colonia Iulia Carthago stało się jej stolicą. W II w. n.e. ośr. chrześcijaństwa, 439 zdobyta przez Wandalów, 534 - przez Bizancjum, 697 - przez Arabów, potem opuszczona przez mieszkańców. Efektem prac archeologicznych było ustalenie topografii K. punickiej i rzymskiej, odkrycie sanktuarium bóstw kartagińskich, śladów budynków mieszkalnych i nekropolii; na terenie K. rzymskiej odkryto ruiny term, cyrku, teatru, odeonu, amfiteatru, akweduktu; z czasów wczesnochrześcijańskich pochodzą ruiny odkrytych bazylik.
HIMILKON, LIGUROWIE, SCYPION AFRYKAŃSKI MŁODSZY, BRAGA, MAJORKA, CAGLIARI, SALAMBO, TRYPOLITANIA, SCYPION AFRYKAŃSKI STARSZY, FENICJA
- Kartagina, w staroż. miasto zał.(...)
- wojny punickie, wojny Rzymu z Kartaginą...
- WOJNY PUNICKIE, .