franc. Marseille
miasto w Prowansji na płd. Francji, blisko ujścia Rodanu (połączenie kanałem) do M. Śródziemnego; 810 tys. mieszk. (2001); zał. ok. 600 p.n.e. jako gr. Massalia, podbita przez Cezara 49 p.n.e.; 476 podczas wędrówek ludów zdobyta przez Wizygotów, od 539 w państwie Franków; 735 zniszczona przez Arabów, w X poddana Prowansji; od 1214 niezależne m., od 1481 we władzy królów franc.; upadek po cofnięciu 1660 przywilejów przez Ludwika XIV; w XIX w. bujny rozwój dzięki ekspansji kolonialnej w Afryce Płn.; 1944 zniszczenia wojenne; obecnie największy franc. port handlowy i pasażerski oraz gł. ośr. przem. chem. i rafinacji ropy naft.; przem. stoczniowy, spoż. i in.; międzynar. port lotn.; uniw. zał. 1409 (z siedzibą w Aix-en-Provence) i in. szkoły wyższe; kościół romańsko-gotycki St. Victor (XI w., przebudowany XIII, XV w.) z bazyliką podziemną z V w., katedra (XIX w.) z częścią romańską z XII w., forty z XVII w. w starym porcie, ratusz i szpital z XVIII w.; nowoczesne budownictwo mieszkalne (Unité d'habitation Le Corbusiera).
DUNKIERKA, PROWANSJA, FRANCUSKA SZTUKA, ŚRÓDZIEMNE MORZE, MARSEILLE, LWIA ZATOKA
- Marsylia, (Marseille)
- MARSYLIA, ( Marsilia )
- SALWIAN z Marsylii, (ok. 400-480)