miasto powiatowe w woj. podlaskim, we wsch. części Pojezierza Suwalskiego, nad rz. Marychą; zał. na przełomie XVI/XVII w. na terenach zamieszkanych dawniej przez Jaćwingów, od 1602 prawa miejskie, należało do dominikanów; w 1. poł. XVII w. ośr. handl. (jarmarki) i rzemiosła; 1665 splądrowane i spalone przez Szwedów; w XVIII i XIX w. rozwój, ośr. spławu drewna, targów grzybnych, szkolnictwa; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warszawskim, od 1815 w Królestwie Pol.; 1818-1925 biskupstwo; 1807-1925 i 1956-75 siedziba powiatu; 6 tys. mieszk. (2002); 1/3 ludności stanowią etniczni Litwini (największy odsetek etnicznej miejskiej ludności litewskiej w Polsce), siedziba Litewskiego Stowarzyszenia Społ.-Kulturalnego w Polsce a także Ośr. Pogranicze Sztuk, Kultur i Narodów, zał. 1990; ożywienie gosp. po 1989: ośr. przygranicznej wymiany handl.; przem. spoż. (proszkownia mleka, serowarstwo); ośr. turystyki; klasztor Dominikanów (XVII w.); kościół z epoki późnego renesansu (XVI, XVII w.), synagoga i dom talmudyczny, klasycystyczny ratusz z poł. XIX w.