miasto na Niecce Włoszczowskiej, nad Pilicą (woj. śląskie, powiat zawierciański); prawa miejskie 1398; w XVI w. odlewnia żelaza; w XVII w. ośr. ariański; w XVIII w. rozwój rzemiosła; 1794 przegrana bitwa wojsk Kościuszki z ros.-pruskimi; od 1809 w Księstwie W-wskim, później w Król. Pol.; w XIX w. okres upadku, utrata praw miejskich (1870-1923); VII 1944 przejściowo zajęte przez zjednoczone siły partyzantów BCh, AK i AL.; 4 tys. mieszk. (2002); ośr. usługowy, drobny przem. metalowy; kośc. z 2. poł. XVII w., zespół pałacowy z parkiem (ok. 1780), zajazd z końca XVIII w.
- PILICA, (rz.)
- Madaliński Antoni Józef, (1739-1805)
- GŁOWACKI, Bartosz (Bartos) Wojciech...