AK
konspiracyjne siły zbrojne utworzone na ziemiach pol. podczas II woj. świat., podporządkowane rządowi emigracyjnemu i Nacz. Wodzowi; powstała IX 1939 jako Służba Zwycięstwu Polski, następnie Związek Walki Zbrojnej (do 14 II 1942); komendanci gł. AK: gen. S. Rowecki (do VI 1943), gen. T. Komorowski (do X 1944), gen. L. Okulicki ; organizowana wg struktury Wojska Polskiego na całym obszarze przedwojennej Polski; podzielona na okręgi i obwody, stopniowo scalała liczne konspiracje wojskowe (niektóre zachowały autonomię jak Bataliony Chłopskie, Konfederacja Zbrojna, Narodowa Organizacja Wojskowa, Polski Związek Wolności, Tajna Armia Polska, część Narodowych Sił Zbrojnych); obok walki partyzanckiej prowadziła wywiad, sabotaż i dywersję (Kedyw), wykonywała zamachy na funkcjonariuszy niem. (najsłynniejszy na d-cę SS i Policji w Warszawie F. Kutscherę), akcje likwidacji zdrajców (z wyroków sądów specjalnych) i odbijania więźniów, propagandę dywersyjną wśród Niemców (akcja "N") i działalność antykomunistyczną; wydawała ok. 250 tajnych czasopism (gł. ); ważnym pionem była Wojskowa Służba Kobiet w sztabach, łączności, akcjach zbrojnych, sanitarna, wywiadowcza; 1944 liczyła ok. 380 tys. żołnierzy; uzyskała uznany przez Niemców status kombatantów alianckich; od 1940 przygotowywała plany powstania powszechnego; jednym z wariantów była akcja , która miała poprzedzić wejście Sowietów i zapewnić delegaturom Rządu RP objęcie władzy - po jej niepowodzeniu na kresach wsch. ograniczona do stolicy ( warszawskie powstanie); w wojnie poległo ok. 60 tys. żołnierzy AK; 19 I 1945 rozwiązana rozkazem gen. Okulickiego (do 1947 część czł. kontynuowała działania niepodległościowe); od 1945 członkowie AK byli represjonowani, m.in. ok. 50 tys. żołnierzy wywieziono do Rosji, w kraju do 1956 wielu członków AK uwięziono, skazując nawet na kary śmierci (pośmiertnie zostali zrehabilitowani).
- Armia Krajowa, (AK)
- armia, powołać kogoś do armii,...
- Krajowa Rada Narodowa, (KRN)