do 1945 Waldenburg
miasto na prawach powiatu w woj. dolnośląskim, w Sudetach Środk., w G. Wałbrzyskich, nad Pełcznicą (1975-99 stol. woj. wałbrzyskiego); dawna osada słowiańska, wzmiankowana 1305, prawa miejskie od 1400; dzielił losy polit. Dolnego Śląska; od XIV w. wydobycie srebra i ołowiu, od XVI w. węgla kamiennego; rozwój gosp. w XIX w., m.in. górnictwa węglowego i włókiennictwa, powstaje huta żelaza, huta szkła, dwie fabryki porcelany, nowoczesna na owe czasy infrastruktura komunalna; po II woj. świat. w granicach Polski, dalszy intensywny rozwój (w latach 1950-90 liczba ludności wzrasta o 50%), oparty o tzw. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe (3 kopalnie, elektrownia, koksownia); nadto przem. maszynowy, elektroniczny, odzieżowy, huta szkła walcowanego, fabryka kwasu siarkowego, zakłady lniarskie, trzy fabryki porcelany; węzeł kolejowy; filia Politechniki Wrocławskiej, 2 teatry, filharmonia; po 1989 na tle spadku zapotrzebowania na węgiel regres gosp. (najw. w III RP), likwidacja kopalń (z wyjątkiem wydobycia antracytu), wysokie bezrobocie; 138 tys. mieszk. (2002); zabytki: zamek Książ z XIII w. (trzeci, co do wielkości w Polsce, ok. 400 komnat), przebudowany w XVI i XX w. (na kwaterę gł. Hitlera), kościoły z XVI i XVIII w., pałace z XVII i pocz. XX w., muzeum okręgowe.
- Wałbrzych, miasto wojew. wpd.-zach.(...)
- SUDECKI OKRĘG PRZEMYSŁOWY, położony w i na ich...
- Dolnośląskie Zagłębie Węglowe, obszar występowania...