Adolf (1889-1945)
Führer III Rzeszy; urodzony w Austrii, po ukończeniu szkoły średniej - samouk; w czasie I woj. świat. w armii niemieckiej na froncie zachodnim, odznaczony dwukrotnie Żelaznym Krzyżem za męstwo; po demobilizacji początkowo informator polityczny (tajny współpracownik) władz wojskowych; od 1919 członek NSDAP, po dwu latach jej lider; 1923 po nieudanym puczu monachijskim skazany na 5 lat twierdzy; odbywając karę napisał Mein Kampf (Moja walka), główny dokument programowy ruchu nazistowskiego; żądał w niej przestrzeni życiowej (Lebensraum) dla Niemiec, należnej im jako narodowi panów (Herrenvolk), co uzasadniał koncepcjami rasistowskimi, biologicznymi i agresywnym antysemityzmem; po przedterminowym zwolnieniu skupił wokół siebie grono zdolnych i bezwzględnych współpracowników (Göring, Goebbels, Hess, Himmler, Rohm), z których pomocą - wykorzystując swe demagogiczne talenty i charyzmatyczną umiejętność porywania tłumów - doprowadził do błyskawicznego wzrostu wpływów partii; mistrz taktyki politycznej, jako pierwszy polityk potrafił w pełni wykorzystać nowoczesne środki techniczne (radio, samoloty); do gwałtownego wzrostu popularności przyczynił się umiejętnie lansowany jego wizerunek jako bohatera wojennego, ascetycznego samotnika, dbałego o losy Niemiec; po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych 1932 przejął ster koalicyjnego rządu; wykorzystał wszelkie instytucje demokratyczne do zniszczenia demokracji i zdobycia pełni władzy; po śmierci prezydenta Hindenburga przejął jego uprawnienia, choć pozostał przy tytule partyjnego Führera i kanclerza Rzeszy; zbudował państwo totalitarne i kierował "rewolucją narodowosocjalistyczną"; ograniczył prawa nienawistnych sobie Żydów poprzez Ustawy Norymberskie; limitowany terror objął wszystkich przeciwników (obozy koncentracyjne), a nawet oponentów z własnej partii (tzw. noc długich noży); za cel życia uważał utworzenie Tysiącletniej Rzeszy i zapewnienie jej hegemonii światowej; jako instrument do tego miał posłużyć kolosalnie rozbudowywany Wehrmacht, nad którym przejął osobistą kontrolę; 1938 przy biernej postawie mocarstw zachodnich dokonał Anschlussu (włączenia) Austrii i wcielenia do Niemiec Sudetów; ułatwił mu to sojusz z Włochami Mussoliniego i wspólna interwencja obu państw faszytowskich w Hiszpanii; dalsze plany ekspansji zakłócił opór Polski; aby móc rozpocząć wojnę, zdecydował się na zawarcie paktu Ribbentrop-Mołotow (choć dotąd zwalczał zaciekle i ZSRR, i komunizm); po zwycięstwach Niemiec w kampaniach lat 1939-41 i po nieudanej bitwie lotniczej o Anglię zdecydował się na prewencyjne uderzenie na Związek Radziecki; po bitwie pod Moskwą przejął osobiste dowództwo nad frontem wschodnim; popełniał coraz bardziej drastyczne błędy strategiczne, co skutkowało klęskami pod Stalingradem i Kurskiem; licząc na nowe rodzaje broni był zdecydowany wszelkimi siłami kontynuować wojnę, mając nadzieję na rozpad koalicji antyhitlerowskiej; do końca pozostał fanatykiem, przekonanym o swym dziejowym powołaniu; 30 kwietnia 1945, gdy Armia Radziecka zaczęła szturm Berlina, popełnił samobójstwo wraz ze swoją towarzyszką życia - Ewą Braun.
FROM, NANNEN, ZEITZLER, NIEMIECKA LITERATURA, MOSKIEWSKA BITWA, , , STRASSER, HALIFAX, JANNINGS
- hitler, od nazwiska faszystowskiego...
- Hitler Adolf, (1889-1945)
- heil Hitler, [ wymawiaj haj hitla]...