LUDNOŚĆ. Skład etniczny: 58% Naurowie, 26% inni mieszk. wysp Oceanii, 8% Chińczyków i Wietnamczyków, 7% Europejczyków; gęstość zaludn. 563 osoby/km2; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 50 lat, kobiety 55 lat; wyznania: 60% protestanci, 30% katolicy.
USTRÓJ: republika parlamentarna, czł. Commonwealthu od 1968; głową państwa i szefem rządu prezydent, wybierany przez parlament spośród jego członków na 3 lata; władza ustawodawcza w rękach Zgromadzenia Nar., złożonego z 18 deputowanych, wybieranych na 3 lata w głosowaniu powszechnym; rząd powoływany także spośród czł. parlamentu; kraj składa się z 14 okręgów gminnych.
WARUNKI NATURALNE. Wyspa ma charakter płaskowyżu otoczonego rafą koralową; klimat równikowy, wilgotny, od listopada do lutego pora deszczowa; średnia temp. 27-31oC; średni roczny opad ok. 2000 mm; roślinność zdewastowana: palmy kokosowe, chlebowiec, suche krzewy.
GOSPODARKA. Niewielka uprawa kopry, bananów, ananasów, palmy kokosowej; gospodarka oparta na eksploatacji i eksporcie złóż fosforytów, które uczyniły z N. kraj bogaty, a równocześnie zamieniły 4/5 pow. w kamienną pustynię; spodziewane wyczerpanie złóż przed r. 2010; drugim źródłem zamożności strefa wolnocłowa i tzw. raj podatkowy (zarejestrowanych tu jest ok. 400 banków).
HISTORIA. Wyspa odkryta przez żeglarzy amer., początkowo (do 1830) pn. Pleasant pełniła rolę bazy wielorybników; 1888 zaanektowana przez Niemców, 1914 przez Australię; od 1921 terytorium mandatowe Ligi Nar. administrowane przez Australię, Nową Zelandię i W. Brytanię; 1942-45 pod okupacją japońską, 1946-68 terytorium powiernicze ONZ pod administracją Australii, od 1968 niepodległość w ramach Bryt. Wspólnoty Narodów; 1989 władze N. wniosły do Międzynar. Trybunału Sprawiedliwości w Hadze skargę o zdewastowanie wyspy przez Australię (prowadzącą 1919-68 rabunkową eksploatację fosforytów), rozpatrzoną 1992 pozytywnie; w wyniku porozumienia podpisanego 1993 N. otrzyma odszkodowanie na realizację długofalowego planu gosp. przygotowanego przez rząd dla wyspy po wyczerpaniu złóż fosforytów; pomoc finansową zadeklarowały też Nowa Zelandia i W. Brytania; 1999 N. zostało przyjęte do ONZ; prezydentem od 2001 René Harris.
RAJE PODATKOWE, OCEANIA, FORUM POŁUDNIOWEGO PACYFIKU, OCEANIA