w malarstwie, rzeźbie, grafice, rysunku, fotografice przedstawienie wyglądu danej osoby (modela); ważniejsze typy ujęcia portretowego: wizerunek głowy, popiersie, półpostać, ujęcie całej postaci; w zależności od ustawienia modela rozróżnia się ujęcia: en face (frontalnie), en trois quarts (w trzech czwartych) i z profilu; p. mogą być indywidualne, podwójne, grupowe (np. całej rodziny) i zbiorowe; odmianą p. indywidualnego jest autoportret. P. dzieli się też na reprezentacyjne (przedstawienie władców, dostojników państwowych, przedstawicieli władz w monumentalnej pozie, bogatym stroju, we wnętrzu związanym ze sprawowanymi funkcjami lub na tle bogatej architektury, z akcesoriami lub symbolami władzy czy stanowiska; odmianą p. reprezentacyjnego jest p. konny), niereprezentacyjne (przedstawienie danej postaci w codziennym wnętrzu, na tle krajobrazu, bez stosownych atrybutów, ukazanie w większym stopniu psychologicznych cech modela), historyzowane (ukazanie danej osoby, pary lub grupy osób, jako postaci biblijnych, mitologicznych lub z dawnej epoki hist.); oprócz p. konkretnej osoby artyści tworzą też tzw. studia fizjonomiczne, przedstawiające pewien typ ludzki, np. młodej kobiety, chłopa z danej okolicy, starca. P. tworzono od czasów starożytnych, najstarsze wiązały się z kultem zmarłych (maski); jako samodzielny gatunek malarski p. pojawił się w późnogotyckim malarstwie niderlandzkim (J. van Eyck, R. van der Weyden, H. Memling), franc. i niem.; rozpowszechnił się w renesansowej rzeźbie, malarstwie i grafice; od tego czasu stał się jednym z najważniejszych gat. sztuk plastycznych.
ŁADA-STUDNICKA, PORTRET SARMACKI, FLORIS Frans, FOUQUET Jean, JAROCKI, LAMPI, AXENTOWICZ Teodor, ZBROŻYNA, KARPIŃSKI, ŚLENDZIŃSKI
- portret, pozować do portretu,...
- portret, ( portrait )
- TRUMIENNY PORTRET, .