La
w historii Meksyku burzliwy okres obejmujący lata 1854-76; najistotniejsze wydarzenia to: 1856 uchwalenie tzw. prawa Lerdo (od nazwiska ministra finansów), które zabroniło Kościołowi posiadać własność ziemską; 1857 uchwalenie liberalnej konstytucji, 1859 radykalizacja ustaw antykościelnych (cały majątek Kościoła z wyjątkiem świątyń podlegał konfiskacie bez odszkodowania); prawo Lerdo zabraniało posiadania własności ziemskiej wszystkim zgromadzeniom, co uderzyło także w Indian i własność indiańskich społeczności (ejido); wojna domowa, którą wywołało radykalne ustawodawstwo przeciwstawiła nie tylko popieranych przez Kościół konserwatystów liberałom, ale także wielkie miasta (gł. stolicę) wsi i prowincji. Wojna toczyła się ze zmiennym szczęściem; 1862 nastąpiła interwencja franc.; korpus ekspedycyjny wsparł konserwatystów i osadził na tronie sprowadzonego z Europy arcyksięcia Maksymiliana, ustanawiając cesarstwo. Po początkowych porażkach siłom legalnie wybranego prezydenta Juáreza udało się doprowadzić do klęski wojsk interwencyjnych; VI 1867 Maksymilian wraz z najbliższymi meksykańskimi współpracownikami (Miramon i Mejía) wyrokiem sądu wojennego został skazany na karę śmierci i rozstrzelany w Queretaro, mimo apeli papieża i dworów eur. 1867 B. Juárez został ponownie wybrany prezydentem, a gdy 1872 nagle zmarł, prezydentem został Lerdo; 1876 zaczęły się trwające 34 lata rządy P. Díaza (jednego z najwybitniejszych d-ców w wojnie z Francuzami), tzw. porfiriat.
- REFORMA, SYNONIM: zmiana, przemiana,...
- reforma McSharryego, – reforma Wspólnej...
- REFORMA TEATRU, zwana wielką reformą;...