działo o stosunkowo długiej lufie strzelające płaskim torem do celów naziemnych, morskich, powietrznych; wprowadzone do sztuki wojennej w końcu XIV w.; w zależności od wagi i długości luf znano dawniej m.in. taraśnice, falkony, kartauny, półkartauny, ćwierćkartauny, oktawy (w Polsce kusiciele), murołomy, kolubryny, szlangi, feldszengi, bastardy; dawne armaty zdobiono reliefowymi kartuszami herbowymi, motywami roślinnymi i zwierzęcymi, maszkaronami, czego zaprzestano w pocz. XIX w. wraz z rozwojem nowoczesnej artylerii; dzisiejsze a. cechuje większa niż innych dział (haubice, moździerze) donośność - do ponad 40 km oraz szybkostrzelność (a. półautomatyczna do 25 strzałów na minutę, a. automatyczna przeciwlotn. ponad 500 strzałów na min.).
- armata, „ocena niedostateczna;...
- ARMATA ITALIANA IN RUSSIA,
- bunkier z widokiem na armatę, ‘brzydkie miejsce’...