żołnierze jednostek wojskowych powstałych z zaciągu ochotniczego, często o charakterze międzynar., wynajmujący się do walki z każdym przeciwnikiem; wojskowa służba najemna występowała w starożytności (Bliski Wschód, Grecja), ponownie powszechna w Europie od XIV w. choć już Mieszko I miał oddział najemnych wojowników skandynawskich; na większą skalę wojska zaciężne pojawiły się w Polsce w okresie wojny trzynastoletniej; w okresie wojny trzydziestoletniej duży rozgłos otaczał oddziały lisowczyków; n. słynęli z okrucieństwa, a jedynym środkiem gwarantującym lojalność żołnierzy był wypłacany żołd; w XIX w. Francja zorganizowała złożoną z n. różnych krajów Legię Cudzoziemską; n. wykorzystywani byli też do tłumienia ruchów niepodległościowych, m.in. w Indiach, Indonezji, Katandze, Angoli; ob. n. bywają wykorzystywani przez światowe mocarstwa, międzynar. terroryzm oraz handlarzy narkotyków, zatrudniani są też w wojnach partyzanckich na terenie Afryki, Ameryki Płd. i Azji; m.in. 1960 w Katandze n. wynieśli do władzy Czombego; 1970 przeprowadzili nieudany przewrót w Gwinei; 1977 dwa nieudane przewroty: w Beninie (na zlecenie króla Maroka) i na Seszelach (rekrutowani w RPA); 1979 obalili cesarza Republiki Środkowoafrykańskiej J.B. Bokassę (z inspiracji Francji), 1996 – prezydenta Sierra Leone i 1997 jego następcę; ostatnio rekrutowani często w krajach Europy Wschodniej.
NAJEMNICY
Militaria (uzbrojenie, formacje i jednostki wojskowe)