schizma w Kościele katolickim zapoczątkowana 312, rozprzestrzeniona za panowania Konstantyna Wielkiego; jej zwolennicy przez blisko 100 lat dominowali na terenie prowincji afrykańskich; wg biskupa Kartaginy Donata Kościół miał się składać tylko ze świętych, a grzesznicy byli z niego wykluczeni; d. ścigali i zwalczali zbrojnie rzym. katolików, rzucali psom poświęcone hostie; w fanatycznym upodobaniu do męczeństwa popełniali zbiorowe samobójstwa; choć Donata skazano na wygnanie, Kartagina nadal przez wiele lat była stolicą d.; ich potępienie nastąpiło dopiero w trakcie wspólnej konferencji katolików i donatystów w Kartaginie, podczas której szalę przeważył św. Augustyn; 411 ostatecznie uznano ich za schizmatyków.
DONATYŚCI
Historia