zryw wolnościowy Greków przeciw władzy tureckiej, przygotowany przez działalność heterii; jedna z nich w III 1821 wywołała szybko stłumione powstanie w Mołdawii, które jednak poderwało do walki całą Grecję. W ciągu 3 pierwszych miesięcy powstańcy opanowali Peloponez, część Grecji kontynentalnej i wysp M. Egejskiego. Kongres Narodowy, zwołany w pobliżu Epidauru, proklamował 1822 niepodległość, zatwierdził demokr. konstytucję i powołał rząd tymczasowy. Rzezie Greków dokonane przez Turków 1821 w Konstantynopolu, 1822 na wyspie Chios i 1826 w zdobytej, mimo bohaterskiego oporu, twierdzy Missolungi wstrząsnęły eur. opinią publ. (filhelleni). Do Grecji nie tylko napływali ochotnicy (m.in. G. Byron) 1827, gdy po upadku Aten powstaniu groziła klęska, na interwencję zdecydowały się rządy mocarstw (Anglii, Francji, Rosji). 1827 bitwa pod Navarino i 1828-29 przegrana wojna z Rosją zmusiły Turcję do uznania 1829 (w adrianopolskim traktacie) autonomii Grecji. Niepodległość odzyskała Grecja w 1930.
- powstanie greckie, (1821-29)
- MAWROKORDATOS, Aleksandros (1791-1865)...
- KOLOKOTRONIS, Theodoros (1770-1843)...