właśc. Antoni Protazy (1761-1801)
wojewoda kijowski; inicjator przedsięwzięć gospodarczych i bankier, lider przemian gospodarczych schyłku XVIII w.; 1782 zaangażował się w Kompanii Handlowej Polskiej do prowadzenia handlu czarnomorskiego; odziedziczony po ojcu kapitał pomnożył w bankach holenderskich i licznych operacjach kredytowych; organizował żeglugę polską na M. Czarnym i kantory handlowo-bankowe, które po wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej (1787) obrócił na obsługę floty rosyjskiej; budował manufaktury (m.in. sukienną w Warszawie na Pradze), zakłady przemysłowe (m.in. fabrykę perkali w Łysobykach), oficyny drukarskie (Machnówka), kanały; w swoich dobrach zaprowadził na większą skalę hodowlę bydła holenderskiego. W okresie Sejmu Wielkiego zajmował się głównie problemami gospodarczymi, przyczyniając się do uchwalenia ustawy o miastach i budżetu Rzeczypospolitej.