(hist. 1)
w dawnej Polsce (od XIII w.) związek zawierany na pewien okres przez szlachtę, duchowieństwo lub miasta dla osiągnięcia własnych celów; w XIV w. k. szlacheckie skierowane bywały przeciwko władzy centralnej (1352, 1439), w XVII-XVIII w. formowane przeciw królowi; k. generalna obejmowała większość lub wszystkie województwa Rzeczypospolitej; organem nacz. k. była walna rada, której przewodził marszałek; ważniejsze k.: barska (1768-72, rokosz konserwatywnej szlachty przeciw reformom Stanisława Augusta i dominacji ros. w Polsce), gołębska (1672, w obronie króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, zagrożonego przez opozycję złożeniem z tronu), targowicka (1792 Targowica), tyszowiecka (1655, popierająca Jana Kazimierza i deklarująca mu wierność szlachty zrażonej do rządów Karola Gustawa); podczas bezkrólewia k. pełniły funkcje porządkowe i sądownicze; podczas sejmów zawiązywanych "pod laską k." uchwały podejmowano większością głosów (nie obowiązywało liberum veto); istniały też k. rokoszowe traktowane jako bunty.
- konfederacja, stanąć na czele konfederacji,...
- konfederacja, 1. związek kilku państw...
- konfederacja, (śrdw.łac. confoederatio...