gromadzone 1940-43 przez konspiracyjny ośrodek badań w getcie warszawskim pod kierownictwem Emanuela Ringelbluma (rozstrzelany 1944 na Pawiaku, z żoną i synem), 1946 wydobyte z gruzów przy ul. Nowolipki w Warszawie; ok. 30 tys. kart; świadectwo zagłady ok. 5,5 mln Żydów w Polsce (3 mln polskich, i 2,5 mln przywiezionych tu z całej Europy); uznane przez UNESCO za unikalne, umieszczone na liście "Pamięć Świata".
PAMIĘĆ ŚWIATA, RINGELBLUM
- RINGELBLUM, Emanuel (1900-44)